تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر انعطاف‌پذیری شناختی دانش‌آموزان با اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، واحد الکترونیک، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار، گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین میزان اثربخشی آموزش بازی‌های رایانه‌ای بر انعطاف‌پذیری شناختی دانش‌آموزان با اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی انجام شد. پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی و طرح مورد استفاده در این پژوهش طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری پژوهش، دانش‌آموزان با اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره اهواز در سال 1397 بودند. گروه نمونه مشتمل بر 24 نفر بود که به صورت در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه 12 نفری قرار گرفتند. گروه آزمایش طی 15 جلسۀ 60 دقیقه‌ای، هفته‌ای سه بار در جلسات انفرادی آموزش بازی‌های رایانه‌ای شرکت کرد و گروه کنترل هیج مداخله‌ای دریافت نکرد. ابزار پژوهش پرسشنامۀ انعطاف‌پذیری شناختی دنیس و وندروال (2010) بود. داده‌های پژوهش با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تک‌متغیری در نسخۀ 24 نرم‌افزار SPSS تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش بازی‌های رایانه‌ای تأثیر معناداری بر انعطاف‌پذیری شناختی دانش‌آموزان با اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی داشت. آموزش بازی‌های رایانه‌ای می‌تواند انعطاف‌پذیری شناختی دانش‌آموزان با اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی را افزایش دهد؛ بنابراین، برنامه‌ریزی به‌منظور استفاده از این برنامه مفید و مؤثر است و می‌تواند انعطاف‌پذیری شناختی را بهبود بخشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of computer games on cognitive flexibility of students with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder

نویسندگان [English]

  • Maryam Bahmani 1
  • Zahra Dasht Bozorgi 2
1 Graduate Student, Educational Psychology, Department of Psychology, Department of Electronics, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahwaz, Iran
چکیده [English]

Aim. The purpose of this study was to investigate the effectiveness of computer games on cognitive flexibility of students with attention deficit/hyperactivity disorder. Methods. The present research was a semi-experimental study with pre-test, post-test design and control group. The participants were 24 students with attention deficit/hyperactivity disorder from counseling center in Ahvaz city in 2018 academic year who were selected by convenient sampling method. Subjects were divided into experiment and control groups randomly, each group consisting of 12 students. The experiment group participated in 15 sessions of parent management training (three times a week; each session lasted 60 minutes), while the control group did not. The instrument used was Dennis & VanderWal Cognitive Flexibility Inventory (2010). Univariate analysis of covariance was used by SPSS (version 24) for analyzing the data. Results: The results showed that computer games training had a significant effect on the cognitive flexibility of students with attention deficit/hyperactivity disorder. Conclusion: Computer games training can increase cognitive flexibility of students with attention deficit/hyperactivity disorder. Therefore, planning for providing this program has been useful and effective and can be used for the improvement of cognitive flexibility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Attention deficit/hyperactivity disorder
  • cognitive flexibility
  • computer games
بهروز سرچشمه، سعیده.، عاشوری، محمد و انصاری شهیدی، مجتبی (1396). اثربخشی آموزش شناختی بر میزان توجه و حافظه فعال کودکان با اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی. فصلنامه توانمندسازی کودکان استثنایی، 8(21)، 6-15.
تقوی جلودار، مریم و حامی، مهیار (1397). اثربخشی بازی‌های رایانه‌ای بر توانایی حل مسأله کودکان. نشریه آموزش و ارزشیابی، 42: 70-55.
حمیدی، فریده و محمدی خراسانی، فرنگیس (1396). اثربخشی مشاوره گروهی شناختی رفتاری والدین کودکان بیش‌فعال بر اختلالات رفتاری فرزندان. فصلنامه توانمندسازی کودکان استثنایی، 8(22)، 50-60.
زینالی، علی.، سوری، احمد و عاشوری، جمال (1395). تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر توانایی تمرکز و سازماندهی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه. مجله دانشگاه علوم پزشکی زنجان، 24(102)، 98-88.
عبدی، اکبر.، عربانی دانا، علی.، حاتمی، جواد و پرند، اکرم (1393). اثربخشی بازی‌های رایانه‌ای شناختی بر بهبود حافظۀ کاری، توجه و انعطاف‌پذیری شناختی در کودکان مبتلا به ADHD. فصلنامه کودکان استثنایی، 14(1)، 33-19.
فنایی، سعیده.، حبیب الهی، اعظم و غضنفری، احمد (1394). اثربخشی درمان شناختی رفتاری به شیوه گروهی بر سلامت روان و انعطاف‌پذیری روانشناختی افراد دارای اضافه وزن. مجله روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت، 2(2)، 38-28.
محمودی، نسرین.، موسوی، رقیه و غباری بناب، باقر (1397). اثربخشی مداخلات گروهی مبتنی بر رابطه والد-کودک بر کاهش نشانه‌های کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی/ کمبود توجه. توانمندسازی کودکان استثنایی، 9(2)، 65-74.
مرادزاده، فریبا و پیرخائفی، علیرضا (1397). تأثیر آموزش پذیرش و تعهد بر انعطاف‌پذیری شناختی و شفقت خود کارکنان اداره بهزیستی شهر ورامین. نشریه مدیریت ارتقاء سلامت، 7(3)، 51-46.