اثربخشی آموزش مدیریت خشم بر افسردگی، اضطراب و تنیدگی دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف تهیه بسته آموزشی مدیریت خشم برای دانش‌آموزان دبیرستانی انجام شد و تأثیر آن بر افسردگی، اضطراب و تنیدگی دانش‌آموزان را مورد بررسی قرار گرفت. روش: این پژوهش از نوع پژوهش­های شبه­آزمایشی تک گروهی با طرح پیش‌آزمون و پس­آزمون است.  پس از تدوین برنامه و برای بررسی اثربخشی آن 39 دانش‌آموز 14 تا 15 ساله  از مدارس غیرانتفاعی شهر تهران به شیوه در دسترس انتخاب و در 5 جلسه کارگاه دو ساعته شرکت داده شدند. سیاهه خشم چندبعدی مدرسه (اسمیت، فورلانگ، باتس و لاگلین، 1998) و پرسشنامه افسردگی، اضطراب و تنیدگی (لویباند و لویباند، 1995) در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون توسط آزمودنی­ها تکمیل شد. یافته­ها: نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری با طرح اندازه‌گیری‌ مکرر نشان داد که بسته آموزشی مدیریت خشم دانش‌آموزان، می­تواند تجربه خشم و مقابله منفی با خشم را بهبود بخشد؛ لیکن، تغییری در میزان مقابله مثبت ایجاد نکرد. در ضمن این آموزش توانست افسردگی، اضطراب و تنیدگی را نیز کاهش دهد. نتیجه­گیری: در مجموع، می‌توان بسته آموزشی مدیریت خشم برای دانش‌آموزان را دارای تأثیرات مثبت روی سلامت روان آنان دانست. بنابراین استفاده از مداخلات مدیریت خشم به خانواده توصیه می­گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of anger management training on depression, anxiety and stress in students

نویسندگان [English]

  • Mohsen Shokoohi-Yekta 1
  • Saeed Akbari -zardkhaneh 1
  • Mohammad Attari 2
  • Mojtaba Mahdavi 3
1 Professor of University of Tehran, Tehran, Iran
2 M.A. Student in Psychology, University of Tehran, Theran, Iran
3 4. Ph.D. Student in Psychology and Education of Exceptional Children, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Aim:This study aimed to design an anger management package for high school students and to assess its effectiveness on their depression, anxiety, and stress. Method: The study was a single group quasi-experimental research with pretest-posttest design. A total of 39 students aged between 14 and 15 (M = 14.33 and SD = 0.48) were chosen using convenient sampling from Tehran City’s private schools and took part in 5 sessions based on cognitive-behavioral therapy. Multidimensional School Anger Inventory (MSAI, Smith, Furlong, Bates, and Laughlin, 1998) and Depression, Anxiety & Stress Scale (DASS, Lovibond & Lovibond, 1995) were answered by the participants before and after the intervention. Finding: The results of repeated measures illustrated that anger management training improved destructive expressions and anger experience; however, positive coping did not change significantly. In addition, depression, anxiety and stress were also significantly diminished. Conclusion: In sum, it can be concluded that the designed anger management package for high school students has positive effects on students’ mental health. Therefore, anger management training for families is recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anger control
  • depression
  • anxiety
  • stress

مراجع

آهنگرزاده، رضایی؛ و ایزدی، احمد (1391). بررسی تأثیر آموزش مدیریت خشم بر سلامت روانی دانشجویان پرستاری و مامایی ارومیه. دوماهنامه دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، 39، 502- 504.
حسنوند عموزاده، مهدی؛ حسنوند عموزاده، علی؛ حسنوند عموزاده، مسعود؛ و قدم پور، مصطفی (1392). اثربخشی آموزش مهارت‌های مدیریت خشم بر اضطراب اجتماعی و مهارت خودنظم دهی خشم در پسران مضطرب اجتماعی دبیرستانی. فصلنامه دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 56، 74- 84.
شکوهی‌یکتا، محسن؛ زمانی، نیره؛ پرند، اکرم؛ و اکبری زردخانه، سعید (1389). اثربخشی آموزش مدیریت خشم بر خود نظم‌دهی هیجانی والدین. فصلنامه روانشناسان ایرانی، 26، 137- 146.
شکوهی‌یکتا، محسن؛ زمانی، نیره؛ و پورکریمی، جواد (1392). اثربخشی بسته آموزشی کنترل خشم بر ارتباط‌های میان والد و کودک. فصلنامه پژوهش‌های روان‌شناختی، 16(3)، 7 – 26.
شکوهی‌یکتا، محسن؛ و زمانی، نیره (1387). اثربخشی آموزش مدیریت خشم بر ارتباط مادران با فرزندان کم‌توان ذهنی و دیرآموز. فصلنامة خانواده‌پژوهی، 4 (15)، 231-246.
شکوهی‌یکتا، محسن؛ زمانی، نیره؛ پرند، اکرم؛ و اکبری‌زردخانه، سعید (1390). اثربخشی آموزش مدیریت خشم بر ابراز و مهار خشم والدین. فصلنامه روان‌شناسی تحولی (روان‌شناسان ایرانی)، 7(26)، 137-146.
شیرازی، نسترن؛ اورکی، محمد؛ و زارع، حسین (1392). اثربخشی آموزش مدیریت خشم با رویکرد شناختیرفتاری بر سلامت عمومی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2. مجله پزشکی ارومیه، 24، 966- 976.
صاحبی، علی؛ اصغری، محمدجواد؛ و سالاری، راضیه‌سادات (1384). اعتباریابی مقیاس افسردگی اضطراب تنیدگی(DASS-21) برای جمعیت ایرانی.  فصلنامه روانشناسان ایرانی، 4 (3)، 299-312.
گراهام، جرمی فیلیپ (2002). درمان شناختی - رفتاری برای کودکان و خانواده، مترجمان: محمدرضا محمدی و هوشنگ هاشمی کهن زاد (1382). تهران: دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی.
دلخموش، م. ت. (1373). بررسی پرخاشگری در کودکان پرورشگاهی و غیر پرورشگاهی.پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‎شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
توانمندسازی کودکان استثنایی
دوره 10، شماره 2
تیر 1398
صفحه 227-236

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 14 آبان 1398
  • تاریخ پذیرش: 14 آبان 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار