خوش‌بینی تحصیلی، هویت تحصیلی و سرزندگی تحصیلی به‌عنوان پیش‌بین‌های بهزیستی مدرسه (علاقمندی به مدرسه، خودکارآمدی ادراک شده تحصیلی و رفتارهای مخرب) در دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه شهرستان ایذه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی دانشگاه تهران، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری سنجش و اندازه‌گیری آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 استادیار آموزش زبان انگلیسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سلمان فارسی کازرون، کازرون، ایران.

4 دانشیار گروه روش‌ها و برنامه درسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی خوش­بینی تحصیلی، هویت تحصیلی و سرزندگی تحصیلی به­عنوان پیش­بین­های بهزیستی مدرسه (علاقمندی به مدرسه، خودکارآمدی ادراک شده تحصیلی و رفتارهای مخرب) در 1500 نفر از دانش­آموزان پسر مقطع متوسطه شهرستان ایذه بود. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را دانش­آموزان پسر مقطع متوسطه شهرستان ایذه تشکیل شده بود که از بین آن­ها 300 نفر با روش نمونه­گیری تصادفی چندمرحله­ای انتخاب شدند. داده­ها با استفاده از پرسشنامه­های خوش­بینی تحصیلی (AIQ)، هویت تحصیلی (AIS)، سرزندگی تحصیلی و بهزیستی مدرسه (ABQ) جمع­آوری و با استفاده از ضریب همبستگی کاننی و تحلیل رگرسیون مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین خوش­بینی تحصیلی (هوی و هوی ، 2010)، هویت تحصیلی (وودراف، 2003) و سرزندگی تحصیلی (مارتین و مارش، 2006(  با مؤلفه­های بهزیستی مدرسه (علاقمندی به مدرسه، خودکارآمدی ادراک شده تحصیلی و رفتارهای مخرب) رابطه­ای معنی­دار (46/0 =r و 1 0/0 p)  وجود داشت. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون به روش گام به گام نشان داد که متغیرهای پیش­بین خوش­بینی تحصیلی و سرزندگی تحصیلی 70/16 درصد از بهزیستی مدرسه را تبیین می کردند. با توجه به یافته­های پژوهش سطوح متفاوت آموزشی در مقاطع پایین­تر نیاز است تا بر روی خوش­بینی تحصیلی سرمایه­گذاری جدی­تری صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studying Academic Optimism, Identity, and Buoyancy as Predictors of School Well-being (Interest in School, Perceived Academic Self-Efficacy, and Destructive Behaviors) among Male High School

نویسندگان [English]

  • Mosa Khajavi 1
  • Nima Rahimian 2
  • Yaser Khajavi 3
  • Mohammad javad Javadipour 4
1 MA in Educational Research, Faculty of Psychology and Educational Sciences, university of Tehran. Tehran, Iran.
2 Ph. D. student of Assessment and measurement, Faculty of Psychology and Educational Sciences, university of Tehran. Tehran, Iran.
3 Assistant Professor of TEFL, Faculty of Letters and Humanities, Salman Farsi University of Kazeroun, Kazeroun, Iran.
4 Associate Professor, Faculty of Psychology and Educational Sciences, university of Tehran. Tehran, Iran.
چکیده [English]

The present study aims to investigate academic optimism, identity, and buoyancy as predictors of school well-being (interest in school, perceived academic self-efficacy, and destructive behaviors) among male high school students in Izeh City, Iran. The study employed a descriptive methodology with a correlational research design, and the statistical population consisted of male high school students in Izeh City, Iran. Among all the students, 300 were selected using the multistage random sampling technique. The academic vitality and well-being (ABQ) and Academic Optimism Questionnaire (AIQ), Academic Identity Scale (AIS), and buoyancy were applied for data collection. Furthermore, the canonical correlation coefficient and regression analysis were employed to evaluate the data. The results indicated that there is a significant relationship (r = 0.46 and p ≤ 0.01) between academic optimism (Hoy & Hoy, 2010), academic identity (Woodruff, 2003), and academic buoyancy (Martin & Marsh, 2006) and components of school well-being (interest in school, perceived academic self-efficacy, and destructive behaviors). The results from stepwise regression analysis show that the predictor variables of academic optimism and buoyancy fulfilled school well-being to 70.61%. According to the research findings, it is essential to provide different education levels in lower educational stages and invest more deeply in academic optimism.                  
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • academic optimism
  • academic identity
  • academic vitality
  • school welfare
آرامفر، ر و زینالی، ع. (1394). رابطه تنیدگی تحصیلی و کمک‌طلبی آموزشی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان. نشریه علمی آموزش و ارزشیابی. 8(31)، 37-48.
بیان­فر، ف و وفایی­نژاد، س. (1400). پیش­بینی بهزیستی مدرسه بر اساس سرزندگی تحصیلی و خودکارآمدی با نقش میانجی تنیدگی تحصیلی در دانش­آموزان. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی.  15(2)، 72-49.
پارسا، م. (1392). بررسی رابطه ویژگی­های شخصیت، خودکارآمدی هیجانی و خلاقیت هیجانی با بهزیستی مدرسه در  دانش­آموزان پسر دبیرستانهای شهرستان دهدشت. پایان­نامه کارشناسی ارشد روان­شناسی تربیتی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه شهید چمران اهواز.
دهقانی­زاده، م. (1391). رابطه کمال­گرایی و سرسختی           روا­­ن­شناختی با سلامت روان و عملکرد تحصیلی         دانش­آموزان دختر مراکز پیش­دانشگاهی اهواز. پایان­نامه کارشناسی ارشد روان­شناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه شهید چمران اهواز.
صحرایی، س، شکری، ا، خانبانی، م، حکیمی راد، ا. (1397). رابطه باورهای خودکارآمدی تحصیلی با بهزیستی تحصیلی: نقش واسطه‌ای تنیدگی تحصیلی ادراک شده و هیجانات پیشرفت. فصلنامه روان­شناسی تربیتی. 14(49)، 84-53.
عباسیان، ح و حیدرزاده، س (1393). تبیین نقش خوش­بینی تحصیلی و ساختار توانمندساز در پیشرفت تحصیلی     دانش­آموزان. فصلنامه پژوهش­های رهبری و مدیریت آموزشی. 1(2)، 156-147.
فلاح، ط. (1399). بررسی رابطه عواطف تحصیلی با     خودناتوان­سازی در دانش­آموزان دختر سال اول دبیرستان شهر اهواز . پایان­نامه کارشناسی ارشد روان­شناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه شهید چمران اهواز.
مزارعی، ع. (1392). آزمون­های روان­شناختی ارزشیابی شخصیت و سلامت. تهران: انتشارات بعثت.
مهنا، س، طالع پسند، س و رستمی، ش. (1399). هویت تحصیلی، انگیزش درونی و خودکارآمدی به­عنوان        پیش­بینی­کننده­های درگیری شناختی عمیق. فصلنامه پژوهش در نظام­های آموزشی. 14( 48)، 22-7.
هاتف، ن و یوسفی، ف. (1398). رابطه هوش هیجانی کلاس و جو روانی اجتماعی کلاس با بهزیستی مدرسه: نقش   واسطه­ای ارضای نیازهای اساسی: نقش واسطه‌ای ارضای نیاز‌های اساسی روان‌شناختی. روانشناسی تحولی، روانشناسان ایرانی.  16(61)، 22-3.