اثربخشی درمان ذهن‌آگاهی بر کارکردهای اجرایی و همجوشی شناختی نوجوانان مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان‌شناسی، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

2 دانشجوی دکتری روان‌شناسی عمومی، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

3 کارشناسی ارشد روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

چکیده

اختلال وسواس فکری- عملی، اختلالی جدی است که دیگر فرایندهای روان‌شناختی و شناختی نوجوانان را نیز با آسیب مواجه می‌‌کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان ذهن‌آگاهی بر کارکردهای اجرایی و همجوشی شناختی نوجوانان مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی انجام شد.پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری دو ماهه بود. جامعۀ آماری پژوهش حاضر، شامل نوجوانان مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی شهر اصفهان در سال تحصیلی 97-1396 بود. در این پژوهش تعداد 30 نوجوان مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی با روش نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه گمارده شدند. گروه آزمایش مداخلۀ ذهن‌آگاهی را طی سه ماه در 10 جلسه 75 دقیقه‌ای دریافت کردند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامۀ وسواس مادزلی (هاجسون و راچمن، 1980)، پرسشنامۀ کارکردهای اجرایی (جیوآ، ایسگویت، گای و کنورتی، 2000) و پرسشنامه‌ و همجوشی شناختی (گیلاندرز و همکاران،2010) بود. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوۀ تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر تجزیه و تحلیل شد.نتایج نشان داد که درمان ذهن‌آگاهی بر کارکردهای اجرایی و همجوشی شناختی نوجوانان مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی تأثیر معناداری داشته است(001/0‌p<). بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان چنین نتیجه گرفت که درمان ذهن‌آگاهی می‌تواند به عنوان یک درمان کارآمد برای افزایش کارکردهای اجرایی و کاهش همجوشی شناختی نوجوانان مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی استفاده شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of mindfulness therapy on executive functions and cognitive fusion of adolescents with Obsessive-Compulsive Disorder

نویسندگان [English]

  • Tahereh Farhadi 1
  • Moslem Asli Azad 2
  • Nilofar Sadat Shokrkhodaei 3
1 M.A. in Psychology, Youth and Elite Research Club, Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) Branch, Isfahan, Iran
2 Ph.d. student of Psychology, Youth and Elite Research Club, Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) Branch, Isfahan, Iran.
3 M.A. in Psychology, Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) Branch, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

Obsessive-compulsive disorder is a serious disorder which damages adolescents’ other psychological and cognitive processes too. Aim. The present study was conducted aiming at investigating the effectiveness of mindfulness therapy on executive function and cognitive fusion in the adolescents with obsessive-compulsive disorder. Methods. The research method was quasi-experimental with pretest, posttest design and a control group and two-month follow-up stage. The statistical population of the present study included adolescents with Obsessive-Compulsive Disorder (OCD) in Isfahan City in academic year 2017-18. 30 adolescents with OCD were selected via purposive non-random sampling method and were randomly placed into experiment and control groups. The experiment group received 10 seventy-five-minute sessions of mindfulness interventions during three months. The applied questionnaires included Moudzli’s OCD Questionnaire (1980), Executive Functions Questionnaire (1980) and Cognitive Fusion Questionnaire (2010). The data from the study were analyzed through repeated measurement ANOVA. Results. The results showed that mindfulness therapy has significantly influenced executive functions and cognitive fusion of the adolescents with OCD (p<0/001). Conclusion. According to the findings of this study, it can be concluded that mindfulness therapy can be used as an effective treatment for improving executive functions and reducing cognitive fusion in adolescents with Obsessive-Compulsive Disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive fusion
  • executive functions
  • mindfulness
  • OCD
آنتیک‌چی، انیسه.، بیگدلی، ایمان و صباحی، پرویز (1396). مقایسه شاخص‌های عصب روان شناختی مرتبط با کارکردهای اجرایی در افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی، واسوی- جبری و بهنجار، فصلنامه تازه‌های علوم شناختی، 19(1)، 62-48.
زارع، حسین (1393). هنجاریابی مقیاس اجتماعی همجوشی شناختی گیلاندرز بر اساس الگوی بوهرنستات. فصلنامه پژوهش‌های روانشناسی اجتماعی، 4(15)، 28-17.
صمدی فرد، حمیدرضا و میکائیلی، نیلوفر (1395). نقش منبع کنترل بیماری و همجوشی شناختی در پیش بینی کیّفیت زندگی بیماران دیابتی. مجله علمی پژوهان، 15(1)، 18-9.
مولایی، مهری.، حاتمی، جواد و رستمی، رضا (1393). بررسی و مقایسه کارکردهای اجرایی در بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی و وسواسی- جبری با افراد سالم، فصلنامه تازه های علوم شناختی، 16(3)، 73-62.
نجاتی، وحید.، ذبیح‌زاده، عباس.، ملکی، قیصر و صفرزاده، مریم (1392). مقایسه کارکردهای اجرایی بیماران مبتلا به اختلال وسواسی- جبری و افراد بهنجار. مجله روان‌شناسی بالینی، 5(1)، 93-81.
نوده‌ئی، خدیجه.، صرامی، غلامرضا و کرامتی، هادی (1395). رابطه کارکردهای اجرایی و ظرفیت حافظۀکاری با عملکرد خواندن دانش‌‌آموزان: نقش سن، جنس و هوش. فصلنامه روا‌ن‌شناسی شناختی، 4(3)، 20-11