اثربخشی آموزش برنامۀ فرزندپروری مثبت بر ارتباط والدین باکودک آهسته گام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشیارگروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استاد ممتازگروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش برنامۀ فرزندپروری مثبت بر ارتباط والدین با کودک آهسته گام خویش بود.پژوهش حاضر، یک مطالعۀ شبه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون–پس‌آزمون و گروه کنترل است. جامعۀ آماری این پژوهش، شامل کلیۀ والدین دانش‌آموزان آهسته گام مشغول به تحصیل در مقطع ابتدایی در سال1394-1393 شهر سمنان بود و نمونۀ این پژوهش، 30 زوج از والدین دانش‌آموزان آهسته گام بودند که با روش نمونه‌گیری در دسترس از مدارس شهر سمنان انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایشی در 8 جلسۀ آموزشی برنامه فرزندپروری مثبت (هر هفته یک جلسه و هر جلسه 90 دقیقه) شرکت کردند؛ در حالی که به گروه کنترل هیچ آموزشی ارائه نشد. ابزار استفاده در این پژوهش پرسشنامۀ جمعیت‌شناختی و مقیاس رابطۀ والد–کودک پیانتا (1994) بود. داده‌ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چند متغیری با به‌کارگیری نرم‌افزار  SPSS(نسخه 22) تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها حاکی از تفاوت معنادار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون(05/0 (p<‌بود. می‌توان نتیجه گرفت برنامۀ فرزند پروری مثبت باعث بهبود روابط والدین و فرزند می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of positive parenting program training on relationship between parents and their slow-paced child

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Taheri 1
  • Ali akbar Arjmandnia 2
  • Gholam Ali Afrrooz 3
1 M.A. in Psychilogy and Education of Exceptional Children, Faculty of Psycology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 Associate Professer, Faculty of Psycology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Distinguished Professor, Faculty of Psycology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Aim. The study is aimed at investigating the effectiveness of positive parenting program training on the relationship between parents and their slow-paced child. Method. The present study is a quasi-experimental research with pretest-posttest design and control group. The statistical population included all parents of slow-paced students who were studying in elementary school in Semnan city in 2014-2015 academic year and the study sample included 30 couples who were parents of slow-paced students selected by available sampling method from Semnan schools and were randomly placed into two experiment & control groups. The experiment group participated in 8 training sessions of positive parenting program (one 90-minutes session a week), while no training was provided to the control group. The tools used in this study were a demographic questionnaire and Pianta’s Parent-Child Relationship Scale (1994). Data were analyzed by Multivariate Analysis of Covariance (MANCOVA) using SPSS22. Results. Findings indicated a significant difference between pre-test and post-test scores in experiment group (p<0.05). Conclusion: It can be concluded that positive parenting program improves the relationships between the parents and slow-paced child.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Parent-Child Interaction
  • Positive Parenting Program
  • slow-paced child
افروز، غلامعلی(1388). مقدمه‌ای بر روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی. چاپ بیست و ششم. تهران: دانشگاه تهران.
آبکنار، سمیه.، عاشوری، محمد و افروز، غلامعلی(1392). اثربخشی آموزش رفتارهای اجتماعی بر بهبود مهارت های اجتماعی نوجوانان کم توان ذهنی. فصلنامه توانبخشی. 14(3): 31-40 .
ابارشی، زهره.، طهماسیان، کارینه.، مظاهری، محمد‌علی و پناغی، لیلی(1388). تأثیر آموزش برنامۀارتقای روانی اجتماعی کودک از طریق بهبود تعامل مادر کودک بر خود اثرمندی والدگری و رابطه مادر و کودک زیر سه سال. فصلنامه پژوهش در سلامت روان‌شناختی. 3(3):50-52
اصلانی، خالد.، وارسته، مرضیه و امان‌الهی، عباس(1395). اثربخشی آموزش برنامه والدگری مثبت بر کیّفیت تعامل والد-کودک. فرهنگ مشاوره و روان درمانی،7(28):183-201.
به پژوه، احمد (1391). خانواده و کودکان با نیازهایویژه. تهران: آوای نور.
بهرام آبادی، مهدی.، زهراکار، کیانوش.، بروجردی، هانیه و محمدی فر، محمد‌علی(1392). اثربخشی برنامۀ بهبود اثربخشی ارتباط بر کیّفیت رابطه والد-فرزندی در نوجوانان دختر خانواده‌های تک والدینی مادر سرپرست، مجله روان‌شناسی بالینی. 5(2):14-16.
تجریشی، معصومه و عاشوری، محمد و افروز، غلامعلی و ارجمندنیا، علی‌اکبر و غباری بناب، باقر(1394). اثربخشی آموزش برنامۀ والدگری مثبت بر تعامل والد با کودک آهسته گام، فصلنامه توانبخشی، 2(16):131-129.
عابدی شاپورآبادی، ثریا و پور محمد رضایی تجریشی، معصومه و محمد‌خانی، پروانه و فرضی، مرجان(1391). اثربخشی برنامۀ گروهی والدگری مثبت بر رابطه مادر- کودک در کودکان با اختلال بیش فعالی/ نارسایی توجه. روان‌شناسی بالینی،4(3):73-62.
علی‌اکبری دهکردی، مهناز.، کاکو جویباری، علی اصغر.، محتشمی، طیبه و یکه‌پور، نرگس (1393). اثربخشی برنامه فرزندپروری مثبت بر تنیدگی والدینی در مادران با آسیب دیده شنوایی، فصلنامه شنوایی سنجی، 6(23): 73-63.
عاشوری، محمد.، افروز، غلامعلی.، ارجمندنیا، علی‌اکبر.، پورمحمدرضایی تجریشی، معصومه و غباری بناب، باقر(1394). اثربخشی برنامۀ والدگری مثبت بر خودکارآمدی والدینی و تعامل مادر-کودک دارای کم‌توانی ذهنی. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، 5(33): 489-500.
قاسم‌زاده، سوگند (1393). طراحی برنامۀ بهبودبخشی روابط درون خانوادگی و ارزیابی اثربخشی آن بر رضامندی زوجیت، مهارت‌های فرزندپروری والدین و نشانه‌های بالینی اختلال رفتاری فرزندان. رساله جهت اخذ دکترای روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران.
کاکابرایی، کیوان (1395). تأثیر آموزش حل مسأله خانواده‌محور بر ارتباط والد- کودک دانش‌آموزان دوره ابتدایی. فصلنامه فرهنگ مشاوره، 7(26): 1-150.
محمد خان کرمانشاهی، سیما و ونکی، زهره و احمدی، فضل‌الله و آزاد فلاح، پرویز و کاظم نژاد، انوشیروان(1385). تجربیات مادران از داشتن کودک عقب مانده ذهنی. مجله توانبخشی،21(3): 26-33.
ناظمیان، عباس و شمس، زهرا(1395). بررسی اثربخشی آموزش گروهی والدین مبتنی بر فرزندپروری مثبت با توجه به فرهنگ ایرانی بر پیشرفت تحصیلی و ارتباط مادر- کودک. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 59(2): 124-131.