بررسی تجربه زیسته دانشجویان دارای آسیب بینایی بر اساس روش پدیدارشناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روان‌شناسی و آموزش افراد با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 استادیار، گروه روان‌شناسی و آموزش افراد با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

10.22034/ceciranj.2024.411101.1792

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی تجربه زیسته دانشجویان دارای آسیب بینایی بر اساس روش پدیدارشناسی در شهر اصفهان انجام شد. پژوهش حاضر مبتنی بر رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی توصیفی بود که در سال 1401 انجام شد. شرکت‌کنندگان با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند از بین دانشجویان دارای آسیب بینایی در دانشگاه اصفهان و مرکز خدمات دانشجویان با نیازهای ویژه این دانشگاه انتخاب شدند که تعداد آن­ها 12 نفر بود. برای جمع‌آوری داده‌ها از مصاحبه نیمه­ساختاریافته استفاده شد و تجربه‌های زندگی شرکت‌کنندگان از طریق مصاحبه با آن­ها مورد بررسی قرار گرفت. مدت مصاحبه‌ها بین 30 تا 45 دقیقه بود. تحلیل داده‌ها با روش کلایزی صورت گرفت. نتایج مصاحبه‌ها پس از استخراج موضوعی در 6 مقوله اصلی و 28 مقوله فرعی طبقه‌بندی شد. مقوله‌های اصلی شامل مناسب‌سازی فیزیکی، آموزش کارکنان، آموزش دانشجویان، فناوری کمکی، شبکه‌های اجتماعی و اشتغال‌پذیری بود. بر اساس یافته‌ها، بررسی تجربه زیسته دانشجویان دارای آسیب بینایی نشان داد که آن­ها به خدمات حمایتی در حوزه‌های مختلف نیاز دارند. بنابراین، از این مقوله‌ها می‌توان به‌منظور طراحی مداخلات آموزشی، توانبخشی و روانشناختی برای این دانشجویان استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the lived experience of students with visual impairment based on the phenomenological method

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ashori 1
  • Ali Sharifi 2
1 Associate Professor, Department of Psychology and Education of People with Special Needs, Faculty of Education and Psychology, University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychology and Education of People with Special Needs, Faculty of Education and Psychology, University of Isfahan, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

Visual impairment affects every person's quality of life, psychological well-being, and independence. To know the living conditions of people with visual impairment, their personal experiences can be examined. This study aimed to investigate the lived experience of students with visual impairment based on the phenomenological method in Isfahan City. The current research was based on a qualitative approach and descriptive phenomenological method, conducted in 1401. The participants were selected using the purposeful sampling method from among students with visual impairment at Isfahan University and the Service Center for Students with Special Needs (SSS) of this university, and there were 12 of them. A semi-structured interview was used to collect data, and the participants' life experiences were examined through interviews with them. The duration of the interviews was between 30 and 45 minutes. The Colaizzi method was used for data analysis. After thematic extraction, the interview results were classified into 6 main themes and 28 sub-themes. The main themes included physical adaptation, staff training, student training, assistive technology, social networks, and employability. Based on the findings, examining the lived experience of students with visual impairment showed that they need support services in different areas. Therefore, these themes can be used to design educational, rehabilitation, and psychological interventions for these students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Lived Experience
  • Phenomenology
  • Qualitative Method
  • Visual Impairment
چوبداری، ع.، علیزاده، ح.، شریفی درآمدی، پ.، و عسگری، م. (1399). تحول و آسیبشناسی کنشهای اجرایی در کودکان با آسیب بینایی: مطالعه مروری نظاممند. فصلنامه سلامت روان کودک. 7(1)، 430-411.
خضری، آ. (1388). فناوری کمکی برای دانشآموزان دارای نیازهای ویژه. تعلیم و تربیت استثنایی. 98 و 99، 85-81.
رنگانی، ن.، و عاشوری، م. (1402). ساخت مدل چالش‌های پیش‌روی مردان سالمند دارای آسیب بینایی: پژوهشی کیفی بر اساس نظریه داده‌بنیاد. فصلنامه مددکاری اجتماعی. 12(1)، 48-38.
ریاضی، ع. (1400). اطلاعات عمومی برای والدین و مربیان کودکان نابینا و کمبینا. تعلیم و تربیت استثنایی. 21(4)، 26-21.
سرابندی، ا.، کمالی، م.، و مبارکی، ح. (1391). بررسی رابطه بین نقص عملکردهای بینایی و کیفیت زندگی نابینایان. پژوهش در علوم توانبخشی. 8(6)، 1023-1015.
شجاعی، س.، پیرزادی، ح.، خاموشی، م.، و شریفی، س. (1395). مقایسه احساس تنهایی در افراد با آسیب شنوایی، آسیب بینایی و عادی. افراد استثنایی. 6(21)، 127-107.
عاشوری، م. (1402). روانشناسی، آموزش و توانبخشی افراد نابینا و کم‌بینا. اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد اصفهان.
فلاح یخدانی، م. ح.، شریفی اردانی، ا.، و مظفری، م. (1397). تبیین تجارب زیسته زوجین نابینا و کم‌بینا در همسرداری و فرزندپروری: رویکردی پدیدارشناسانه. روانشناسی افراد استثنایی. 8(32)، 203-227.
گلچین، م.، جواهری، ف.، و سمیعی، ا. (1401). پدیدارشناسی نابینایی: از روایت نابینایان تا برساخت اجتماعی نابینایی. فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران. 11(3)، 760-733.
نجفی، ف.، و دستیار، و. (1400). اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی بر انعطاف‌پذیری شناختی و تاب‌آوری دانش‌آموزان با نقص بینایی شهر یاسوج. فصلنامه علمی- پژوهشی کودکان استثنایی. 21(۴)، 75-86.