اثربخشی برنامۀ تربیت کودک اندیشمند بر ارتباط مادران با کودک آهسته‌گام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکدۀ روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکدۀ روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش برنامۀ تربیت کودک اندیشمند بر ارتباط مادران با کودک آهسته‌گام انجام ‌شده است. پژوهش حاضر، یک مطالعۀ شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون بدون گروه گواه بود. جامعۀ آماری شامل کلیۀ مادران کودکان چهار تا هفت سال آهسته‌گام شهر اصفهان بودند. نمونۀ این پژوهش، 30 نفر از مادران کودکان چهار تا هفت سال مدارس غیرانتفاعی ویژۀ دانش‌آموزان آهسته‌گام در سال تحصیلی 1398-1399 بودند که به شیوۀ دردسترس انتخاب شدند و برای شرکت در کارگاه تربیت کودک اندیشمند اعلام آمادگی کردند. ابزارهای استفاده‌شده در این پژوهش، پرسشنامۀ جمعیت‌شناختی و مقیاس رابطۀ والد-کودک پیانتا (CPRS) بود. برنامۀ تربیت کودک اندیشمند در نه جلسه به‌صورت یک جلسۀ دوساعته در هفته برگزار شد. داده‌ها با استفاده از آزمون تی هتلینگ زوجی و با به‌کارگیری نرم‌افزار SPSS (نسخۀ 22) تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد برنامۀ تربیت کودک اندیشمند موجب بهبود ارتباط میان مادران و کودک آهسته‌گام شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of the Teaching Thinking Child Program on the Relationship between Mothers and Slow-Paced Children

نویسندگان [English]

  • Saeid Hassanzadeh 1
  • Ali Masah Bavani 2
1 Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 MA in Psychology and Education of Exceptional Children, School of Psychology & Education, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the effectiveness of the Teaching Thinking Child Program on the relationship between mothers and their slow-paced child. The present study is quasi-experimental with a pre-test and post-test design without a control group. The statistical population includes all mothers of slow-paced children aged 4 to 7 years in Esfahan. The sample consists of 30 mothers of children aged 4 to 7 years in non-profit special schools for children with learning disabilities in the 2019-2020 school year. They were selected through an available sampling method and agreed to participate in the “Teaching Thinking Child Program” workshop. The research instruments were the Demographic Questionnaire and Pianta’s Parent-Child Relationship Scale (CPRS). The intervention program was organized as a workshop in 9 sessions, one session of two hours per week. Data were analyzed with the paired Hotelling's T-square statistical analysis using SPSS software version 22. The results showed that the Teaching Thinking Child Program improved the relationship between mothers and mentally retarded and slow-paced children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Parent-Child Relationship
  • Teaching Thinking Child
  • Slow-Paced Child
آبکنار، سمیه.، عاشوری، محمد و افروز، غلامعلی (1392). اثربخشی آموزش رفتارهای اجتماعی بر بهبود مهارت‌های اجتماعی نوجوانان کم‌توان ذهنی. فصلنامۀ توان‌بخشی. 14(3)، 31-40.
ابارشی، زهره، طهماسبیان، کارینه، مظاهری، محمدعلی و پناغی، لیلی (1388). تأثیر آموزش برنامۀ ارتقای روانی اجتماعی کودک از طریق بهبود تعامل مادر کودک بر خوداثرمندی والدگری و رابطۀ مادر و کودک زیر سه سال. فصلنامۀ علمی-پژوهشی پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 3(3)،50-52.
افروز، غلامعلی (1388). مقدمه‌ای بر روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی. چاپ بیست‌وششم. تهران: دانشگاه تهران.
پورمحمدرضا تجریشی، معصومه، عاشوری، محمد، افروز، غلامعلی، ارجمندنیا، علی‌اکبر و غباری‌بناب، باقر (۱۳۹۴). اثربخشی آموزش برنامۀ والدگری مثبت بر تعامل مادر با کودک کم‌توان ذهنی. مجلۀ توان‌بخشی، 16(۲)، ۱۲۸-۱۳۷.
تجریشی، معصومه، عاشوری، محمد، افروز، غلامعلی، ارجمندنیا، علی‌اکبر و غباری بناب، باقر (1394). اثربخشی آموزش برنامۀ والدگری مثبت بر تعامل مادر با کودک کم‌توان ذهنی. فصلنامۀ توان‌بخشی، 2(16)، 129-131.
جلیل آبکنار، سیده سمیه، موللی، گیتا و ادیب سرشکی، نرگس (1390). مقایسۀ اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و شناختی-فراشناختی مبتنی بر مهارت‌های حل مسئلۀ ریاضی در دانش‌آموزان دختر کم‌توان ذهنی پایۀ سوم راهنمایی. آرشیو توان‌بخشی، 12(4)، 57-67.
خدابخشی کولایی، آناهیتا، شاهی، عبدالستار، نویدیان، علی و مصلی‌نژاد، لیلی (1394). اثربخشی آموزش برنامۀ والدگری مثبت به مادران کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی در کاهش مشکلات برونی‌سازی‌شدۀ کودک. اصول بهداشت روانی، 17(3)، 137-143.
شکوهی یکتا، محسن، اکبری زردخانه، سعید، پرند، اکرم، محمودی، مریم و مشروطی، پریسا (۱۳۹۵). تأثیر آموزش حل مسئله به مادران بر فرایندهای خانوادگی و شیوه‌های فرزندپروری آن‌ها. فصلنامۀ سلامت روان کودک، 3(۱)، ۲۹-۴۰.
شکوهی یکتا، محسن، اکبری زردخانه، سعید و جمالی، عبدالله (۱۳۹۵). آموزش برنامۀ تربیت کودک اندیشمند به مادران و تأثیر آن بر خشم و رابطه با فرزندان. آسیب‌شناسی، مشاوره و غنی‌سازی خانواده، 2(۱)، ۱-۱۴.
شکوهی یکتا، محسن، اکبری زردخانه، سعید و سهراب‌پور، غلامرضا (۱۳۹۴). اثربخشی کارگاه آموزشی کودک اندیشمند بر شیوه‌های فرزندپروری والدین و مشکلات رفتاری کودکان پیش‌دبستانی. فصلنامۀ سلامت روان کودک، 2(۳)، ۹-۱۹.
شکوهی یکتا، محسن، شریفی، علی و معتمدیگانه، نگین (۱۳۹۴). اثربخشی آموزش مهارت‌های حل مسئله بر تعامل والد-کودک. مجلۀ روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 12(45)، 3-14.
شکوهی یکتا، محسن و قاسم‌زاده، سوگند (۱۳۹۹). اثربخشی آموزش برنامۀ تربیت کودک اندیشمند بر حل‌مسئله و خودکارآمد پنداری والدگری. فصلنامۀ علمی-پژوهشی علوم روان‌شناختی، 19(۸۸)، ۴۱۳-۴۲۰.
طاهری، فاطمه، ارجمندنیا، علی‌اکبر و افروز، غلامعلی (1397). اثربخشی آموزش برنامۀ فرزندپروری مثبت بر ارتباط والدین با کودک آهسته‌گام. نشریۀ توانمندسازی کودکان استثنایی، 9(2)، 111-121.
محمدخان کرمانشاهی، سیما، ونکی، زهره، احمدی، فضل‌الله، آزادفلاح، پرویز و کاظم‌نژاد، انوشیروان (1385). تجربیات مادران از داشتن کودک عقب‌ماندۀ ذهنی. مجلۀ توان‌بخشی، 21(3)، 26-33.