اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر تاب‌آوری و سازگاری دانش‌آموزان با اختلال یادگیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه روان‌شناسی و مشاوره، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر تاب‌آوری و سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری انجام شد. روش: این پژوهش، نیمه‌آزمایشی و طرح مورد استفاده در پژوهش حاضر، طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری در این پژوهش دانش‌آموزان با اختلال یادگیری شهر تهران در سال 1398 بودند. گروه نمونه شامل 28 نفر از دانش‌آموزان با اختلال یادگیری بودند که با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و با روش تصادفی ساده در دو گروه 14 نفری جایگزین شدند. گروه آزمایش طی 8 جلسه 50 دقیقه‌ای، هفته‌ای دو بار در جلسات گروهی آموزش راهبردهای خودتنظیمی شرکت کرد و گروه کنترل هیج مداخله‌ای دریافت نکرد. ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر مقیاس تاب‌آوری کانر و دیویدسون (2003) و پرسشنامه سازگاری اجتماعی بل (1961) بود. داده­های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چند‌متغیری در نسخه 24 نرم‌افزار بسته آماری در علوم اجتماعی تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که آموزش راهبردهای خودتنظیمی تاثیر معناداری بر تاب‌آوری و سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری داشت (001/0P<). نتیجه‌گیری: آموزش برنامه راهبردهای خودتنظیمی می‌تواند تاب‌آوری و سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری را بهبود بخشد؛ بنابراین، پیشنهاد می‌شود از این برنامه برای بهبود تاب‌آوری و سازگاری اجتماعی این دانش‌آموزان استفاده شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of self-regulation strategies training on resiliency and social adjustment in students with learning disorder

نویسنده [English]

  • Parenaz Banisi
Assistant Professor, Department of Psychology and Counseling, Islamic Azad University, West Tehran Branch
چکیده [English]

Aim: The aim of the present research was to investigate of the effectiveness of self-regulation strategies training on resiliency and social adjustment in students with learning disorder.
Methods: This study was a quasi-experimental research with pre-test, post-test design and control group. The participants were 28 students with learning disorder from Tehran City in 2019 academic year who were selected by convenient sampling method. Subjects were placed into experiment and control groups randomly, each group consisting of 14 students. The experiment group participated in 8 sessions of self-regulation strategies training (two times a week; each session lasted 50 minutes), while the control group did not. The instrument was used were Connor-Davidson Resiliency Scale (2003) and Bell's Social Adjustment Questionnaire (1961). Multivariate analysis of covariance was used by SPSS24 for analyzing the data. Results:The results showed that self-regulation strategies training had a significant effect on the resiliency and social adjustment in students with learning disorder (P<0/001). Conclusion:The self-regulation strategies training can increase resiliency and social adjustment in students with learning disorder. Therefore, it is recommended that this program be used for improvement of resiliency and social adjustment in these students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Learning disorder
  • resiliency
  • self-regulation
  • social adjustment
ابوالقاسمی، عباس؛ برزگر، سبحان و رستم اوغلی، زهرا (1393). اثربخشی آموزش یادگیری خودتنظیمی بر خودکارآمدی و رضایت از زندگی در دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی. ناتوانی‌های یادگیری، 4(2)، 6-21.
توکلی‌زاده، جهانشیر (1390). بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر سلامت روانی دانش‌آموزان پسر سال دوم راهنمایی شهر مشهد. مجله اصول بهداشت روانی، 13(51)، 259-250.
جوکار، بهرام (1386). نقش واسطه‌ای تاب‌آوری در رابطه بین هوش هیجانی و هوش عمومی با رضدایت از زندگی. روانشناسی معاصر، 2(2)، 3-12.
رویت‌وند غیاثوند، نسترن و امیری مجد، مجتبی (1397). اثربخشی نرم‌افزار شناختی کاپیتان لاگ بر حافظۀ فعال دانش‌آموزان دارای ناتوانی‌های یادگیری. توانمندسازی کودکان استثنایی، 9(3)، 5-15.
صدوقی، مجید (1397). رابطهخودکارآمدیوتاب‌آوریتحصیلیباسازگاریوعملکردتحصیلیدانشجویانعلوم پزشکی. نشریهراهبردهایآموزشدرعلومپزشکی، 11(2)، 7-14.
طریفی حسینی، حمید؛ شهنی ییلاق، منیجه؛ حاجی یخچالی، علیرضا و عالی‌پور بیرگانی، سیروس (1396). طراحی، تدوین و روایی‌یابی برنامۀ آموزشی روان‌شناختی توانمندسازی مبتنی بر کارکردهای اجرایی خودتنظیمی (مدل مک‌کلوسکی) برای دانش‌آموزان با اختلال یادگیری ویژه. توانمندسازی کودکان استثنایی، 8(4)، 17-33.
عاشوری محمد و جلیل‌آبکنار سیده‌سمیه (1395). ناتوانی‌های یادگیری ویژه در نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی و ارایه الگوی ۳ لایه‌ای پاسخ به مداخله برای تشخیص. تعلیم و تربیت استثنایی. ۳ (۱۴۰)، 37-46.
عاشوری، محمد و غفوریان، محسن (1397). کودکان با اختلال یادگیری ویژه: شناسایی، ارزیابی و رهنمودهایی برای معلمان و والدین. تعلیم و تربیت استثنایی، 3(۱۵۲)، 57-66.
فتحی، داود؛ فرامرزی، سالار؛ افتخار صعادی، زهرا؛ نادری، فرح و زرگر یدالله (1397). اثربخشی مداخلۀ هدفمند خواندن مبتنی بر پاسخ به مداخله بر عملکرد خواندن و خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان نارساخوان پایۀ سوم ابتدایی. توانمندسازی کودکان استثنایی، 9(3)، 87-98.
لیل‌زاده، حکیمه و زارعی، حیدرعلی (1397). اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر انگیزش تحصیلی و اضطراب امتحان در دانش‌آموزان. نشریه علمی پژوهشی آموزش و ارزشیابی، 11(42)، 13-36.
موحدی، مریم؛ خالقی‌پور، شهناز و وهابی همابادی جلال (1396). اثربخشی راهبردهای مدیریت فرایندی هیجان در تنظیم شناختی هیجان دختران نوجوان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای. فصلنامه علمی پژوهشی زن و فرهنگ، 9(34)، 111-128.
میکاییلی،فرزانهو مددیامام‌زاد،زهرا(1387).رابطههوشهیجانیاجتماعیوسازگاریاجتماعیدر دانشجویاندارایحکمانظباطیومقایسهآنبادانشجویانبدونحکم،فصلنامهعلمیپژوهشیتبریز، 3(11)، 47-61.
نوری‌زاده میرآبادی، مریم؛ خواستاری، سهیلا؛ شیرمردی، سارا؛ بامداد، سارا و خسروی فارسانی، آتوسا (1396). اثربخشی مداخله مبتنی بر تنظیم هیجان بر راهبردهای نظم دهی شناختی هیجانی و ناگویی هیجانی در بیماران مبتلا به نارسایی عروق کرونر قلب. پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، 2(10)، 1-13.