تأثیر آموزش بخشایش‌گری بر سلامت روانی مادران کودکان با اختلال رفتاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، گروه روان‌شناسی، واحد ورامین- پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین- پیشوا، ایران

2 استادیار، گروه معارف اسلامی، واحد کازرون، دانشگاه آزاد اسلامی، کازرون، ایران

3 استادیار، گروه معارف اسلامی، واحد ماکو، دانشگاه آزاد اسلامی، ماکو، ایران

4 کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی، گروه روان‌شناسی، پردیس علوم تحقیقات خراسان رضوی، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران

5 استادیار، گروه علوم اجتماعی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آموزش بخشایش‌گری بر سلامت روانی مادران کودکان با اختلال رفتاری انجام شد. پژوهش حاضر، یک مطالعۀ ‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و گروه کنترل بود. نمونۀ آماری این پژوهش را 32 نفر از مادران کودکان با اختلال رفتاری تشکیل می‌دادند کهبه روش نمونه‌گیری تصادفی از مدارس ابتدایی شهر تهران انتخاب و به صورت تصادفی و به‌طور مساوی در یکی از دو گروه آزمایش و گروه کنترل (هر گروه 16 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایشی، در 8 جلسه آموزش بخشایش‌گری (هفته‌ای 2 جلسه؛ هر جلسه 60 دقیقه‌) شرکت کردند، در حالی که گروه کنترل در این جلسات شرکت نداشت. آزمودنی‌ها با استفاده از پرسشنامۀ سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر ارزیابی شدند. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری با به‌کارگیری نرم‌افزار SPSS نسخۀ 23 تجزیه و تحلیل شد. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که بعد از مداخله، میانگین نمرات سلامت روانی و خرده‌مقیاس‌های آن (علائم جسمانی، اضطراب، نقص در عملکرد اجتماعی و افسردگی) در گروه آزمایش به‌طور معناداری کم‌تر از گروه کنترل بود (0001/0p <).
‌یافته‌ها نشان داد آموزش بخشایش‌گری باعث بهبود سلامت روانی مادران کودکان با اختلال رفتاری شد. بنابراین، برنامۀ آموزشی و توانبخشی ویژه‌ای نیاز است تا سلامت روانی مادران کودکان با اختلال رفتاری افزایش یابد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of forgiveness training on mental health of mothers of children with behavioral disorder

نویسندگان [English]

  • Zahra Mehdipoor Pileroud 1
  • Sohiela Payan 2
  • Sadra Alipour 3
  • Sahar Aminalsharieh 4
  • Samineh Bahadori Jahromi 5
1 M.A. student in Psychology, Islamic Azad University, Varamin-Pishva Branch, Varamin-Pishva, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Islamic Education, Islamic Azad University, Kazerun Branch, Kazerun, Iran
3 Assistant Professor, Department of Islamic Education, Islamic Azad University, Kazerun Branch, Kazerun, Iran
4 Assistant Professor, Department of Islamic education, Islamic Azad University, Maku Branch, Maku, Iran.
5 Assistant Professor, Department of Social Science, Islamic Azad University, BandarAbbas Branch, BandarAbbas, Iran
چکیده [English]

This research aimed to investigate the effect of forgiveness training on mental health of mothers of children with behavioral disorder. The present study was an experimental research by pre-test, post-test design with control group. The study sample included 32 mothers of children with behavioral disorder who were selected by random sampling method from elementary schools of Tehran city and randomly assigned to experimental and control group (each consisted of 16 individuals). The experimental group participated in 8 forgiveness training sessions (two sessions weekly; each lasted for 60 minutes), while control group did not participate in these sessions. The research tool used in present study was Goldberg and Hiller's General Health Questionnaire. Data were analyzed using multiple analysis of covariance through SPSS version 23. The findings of this research showed that there was significant decrease in mean scores of general health problems (somatic symptoms, anxiety, social dysfunction and depression) in experimental group after the intervention in comparison with control group (p < 0.0001). The forgiveness training led to improvement of the mental health of mothers of children with behavioral disorder. Therefore, specific educational and rehabilitation program is needed in order to increase general health of mothers of children with behavioral disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Behavioral disorder
  • forgiveness
  • mental health
اسدی، مریم.، سهرابی، فرامرز و برجعلی، احمد (1395). تأثیر بخشش درمانی بر پرخاشگری و همدلی نوجوانان پسر بزهکار. رویشروانشناسی، 2(15): 187-208.
امانی، سعیده.، برجعلی، احمد و سهرابی، فرامرز (1389). اثربخشی آموزش مهارت زندگی بر بهبود سلامت عمومی دانش‌آموزان دختر سال سوم متوسطه. همایش منطقه‌ای کودک و نوجوان. دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، 17-1.
پالاهنگ، حسین (1385). بررسی همه‌گیرشناسی اختلال‌های روانی در شهر کاشان. فصلنامه اندیشه و رفتار، 2(4): 27-19.
دباغی، پرویز (1388). بررسی نقش ورزش در سلامت. مجله دانشکده پیراپزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، 1، 18-25.
سماعیلوند، نسا و حسنوند، بنفشه (1393). ارتباط بین دانش جنسی و بخشودگی زناشوئی با سلامت روان زنان متأهل. فصلنامهآموزشبهداشتوارتقاءسلامت، 4(2): 270-280.
شکوهی‌یکتا، محسن.، زمانی، نیره.، پرند، اکرم و اکبری زردخانه، سعید (1390). اثربخشی آموزش مدیریت خشم بر ابراز و کنترل خشم والدین. فصلنامه روان‌شناسی، 7(26): 137-146.
شیاسی، لیلا و خیاطان، فلور (1394). تأثیر مشاوره گروهی بخشش‌محور بر سازگاری و کیفیت زندگی زنان مراجعه کننده به مراکز. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 16(2): 34-42.
عاشوری، محمد و جلیل‌آبکنار، سیده‌سمیه (1395). روان‌شناسی رشد: از بدو انعقاد نطفه تا واپسین دم حیات. چاپ اول. تهران: رشد فرهنگ.
عاشوری، محمد و جلیل‌آبکنار، سیده‌سمیه (1395). دانش‌آموزان با نیازهای ویژه و آموزش فراگیر. چاپ اول. تهران: رشد فرهنگ. 
قمری گیوی، حسین.، محبی، زهرا و صادقی، مرتضی (1391). اثربخشی بخشش‌درمانی بر پرخاشگری و میزان بخشش در پسران نوجوان کانون اصلاح و تربیت شهر تهران. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 22(96): 163-168.
کاویانی، حسین.، موسوی، اشرف سادات و محیط، احمد (1380). مصاحبه آزمون‌های روانی. تهران: سنا.
یعقوبی، حمید.، قائدی، غلامحسین.، امیدی، عبدالله.، کاهانی، شمس‌الدین و ظفر، مسعود (1387). مطالعۀ مقدماتی اعتباریابی و تعیین نمرۀ برش پرسشنامۀ سلامت عمومی. مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان. دفتر مرکزی مشاوره وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، 492-489.