اثربخشی برنامه‌ی بخشایشگری در کاهش مشکلات رفتاری برونی‌سازی شده‌ی نوجوانان مقیم کانون اصلاح و تربیت تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنائی، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استاد، گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنائی، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استادیار، گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنائی، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثربخشی برنامه‌ی بخشایشگری در کاهش مشکلات رفتاری برونی‎سازی شده‎ی نوجوانان مقیم کانون اصلاح و تربیت تهران انجام شد. روش: این پژوهش یک مطالعه‌ی نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و گروه کنترل بود. در این پژوهش 30 نوجوان با مشکلات رفتاری مقیم کانون اصلاح و تربیت به روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. آزمودنی‌ها به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش طی 16 جلسه‌ی 120 دقیقه‌ای در جلسات آموزش بخشایشگری شرکت کردند، درحالی‌که به گروه کنترل آموزشی داده نشد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها در این پژوهش فرم گزارش معلم، آخن‌باخ و رسکورلا (2001) بود و اطلاعات به ‌دست ‌آمده با روش کوواریانس چند متغیره و با استفاده از نسخه‌ی 23 نرم‌افزار SPSS تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که آموزش برنامه‌ی بخشایشگری اثر معنی‌داری در کاهش مشکلات رفتاری برونی‎سازی شده‎ی نوجوانان (مشکلات پرخاشگری و مشکلات قانون‌شکنی) با مشکلات رفتاری دارد (05/0>P). نتیجه‌گیری: آموزش این برنامه با نتایج مثبت و مؤثری در کاهش اختلال‌های رفتاری گروه آزمایش همراه بود؛ بنابراین توجه به برنامه‌های بخشایشگری در کاهش مشکلات رفتاری نوجوانان ضروری است و اهمیت ویژه‌ای دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of forgiveness program on reducing externalized behavioral problems in adolescents inhabited in Tehran's Correction and Rehabilitation Center

نویسندگان [English]

  • Sakineh Pourtaleb 1
  • Bager Ghobari Bonab 2
  • Sogand Ghasemzadeh 3
1 M.A. student in Psychology and Education of Exceptional Children, Department of Psychology, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Corresponding author: Professor, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Aim: The purpose of this study was to investigate the effectiveness of forgiveness program on reducing the externalized behavioral problems of adolescents in the Tehran’s Correction and Rehabilitation Center. Method:  This research was a semi-experimental study with pre-test, post-test and control group design. In this research, 30 adolescents in Correction and Rehabilitation Center with behavioral problems were selected by available sampling method. The subjects were randomly and equally assigned to experiment and control groups. The experiment group participated in 16 120 minutes forgiveness education sessions, while the control group did not. The research tool used for this study was Achenbach&  Rescorla’s Teacher's Report Form (2001). Data were analyzed by multivariate covariance method and analyzed using SPSS23. Results: The results showed that forgiveness education program had a significant effect on reducing the externalized behavioral problems of adolescents with behavioral problems (p<0.05). Conclusion:This educational program caused positive and effective results. Therefore, paying attention to forgiveness programs is essential in reducing the behavioral problems of adolescents

کلیدواژه‌ها [English]

  • Forgiveness
  • educational program
  • behavioral problems
  • adolescent
افضلی، لیلا و خمسه، فاطمه (1397). اثربخشی بازی‌درمانی با رویکرد کودک محور بر کاهش مشکلات رفتاری برونی‌سازی شده‌ی دانش آموزان. فصلنامه‌ی توانمندسازی کودکان استثنائی، 9(2)، 25-17.
شکوهی‌یکتا، محسن و پرند، اکرم (1393). اختلال‌های رفتاری کودکان و نوجوانان. تهران: تیمورزاده.
عاشوری، محمد؛ احمدیان، زهرا و قمرانی، امیر (1397). بررسی اثربخشی برنامه‌ی شناختی سال‌های باورنکردنی بر مشکلات رفتاری کودکان با اختلال رفتاری. فصلنامه‌ی توانمندسازی کودکان استثنائی، 2(27)، 5 - 16.
عسگری، محمد؛ علیزاده، حمید و کاظمی، مریم (1395). تأثیر آموزش بخشش‌درمانی بر کنترل خشم دانش‌آموزان. دست آوردهای روان‌شناختی، 4(11)، 174-155.
غباری‌بناب، باقر (1395). آموزش مهارت بخشیدن به دانش‌آموزان دبیرستانی: کتاب راهنمای معلم.
فراهانی، حجت‌اله؛ فیاض، فاطمه و بشارت، محمدعلی (1391) . مقایسه‌ی بخشش در افراد افسرده غیربالینی، افسرده بالینی و افراد بهنجار. مجله علوم رفتاری، 18(4)، 335-341.
گلستان، علیرضا؛ سالمی‌خامنه، علیرضا و ضرغامی، الهام (1397). مقایسه‌ی سبک‌های هویتی، خودکارآمدی و هوش هیجانی در نوجوانان عادی و نوجوانان با اختلال رفتاری. فصلنامه‌ی توانمندسازی کودکان استثنائی، 9(3)، 109-99.
لواف‌پور نوری، فرشاد؛ زهراکار، کیانوش و ثنایی‌ذاکر، باقر (1391). بررسی اثربخشی بخشایش‌درمانی گروهی در کاهش پرخاشگری نوجوانان 11 تا 13 ساله شهرستان دزفول. مجلهعلمیپژوهشیدانشگاهعلومپزشکیشهیدصدوقییزد، 20(4)، 500-489.
میرزایی، ملیحه؛ هاشمی گشنیگانی، رامین، پاکدامن، شهلا و حجازی موغاری، الهه (1396). پیش‌بینی نشانه‌های درونی‌سازی و برونی‌سازی در نوجوانان بر اساس ادراک محتوا و فرایند خانواده. روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 4(54)، 203-214.
میرزائی، مرضیه (1394). اثربخشی برنامه بخشایشگری در افزایش عزت‌نفس قربانیان رفتارهای قلدری. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد. دانشگاه تبریز، گروه علوم تربیتی، دانشکده‌ی روانشناسی و علوم تربیتی.