طراحی، تدوین و روایی‌یابی برنامۀ آموزشی – روان‌شناختی توانمندسازی مبتنی بر کارکردهای اجرایی خودتنظیمی (مدل مک‌کلوسکی) برای دانش‌آموزان با اختلال یادگیری ویژه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، خوزستان، ایران.

2 استاد دانشگاه شهید چمران اهواز،اهواز، خوزستان، ایران

3 استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز،اهواز، خوزستان، ایران.

4 دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز ، اهواز،خوزستان،ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر طراحی، تدوین و روایی‌یابی برنامۀ آموزشی- روان‌شناختی توانمندسازی مبتنی بر کارکردهای اجرایی خودتنظیمی برای دانش‌آموزان با اختلال یادگیری ویژه بود. روش پژوهش برای مرحلۀ طراحی و تدوین برنامه، روش توصیفی-تحلیلی با رویکرد سنتز‌پژوهی ترکیبی بود. برای روایی‌یابی برنامه ضمن استفاده از روش روایی صوری، از روش روایی محتوایی به شیوۀ کیّفی و کمّی با پانل خبرگان 11 نفری و از دو ضریب نسبی روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) استفاده شد. حداقل و حداکثر میزان CVR برای هر آیتم یا جزء برنامه به ترتیب 81/0 و 1 محاسبه شد. همچنین حداقل و حداکثر میزان  CVI برای هر آیتم یا جزء برنامه به ترتیب 75/0 و 96/0 به‌دست آمد. در نهایت متوسط شاخص روایی محتوا (S-CVI/Ave) برای کل برنامه 88/0 به‌دست آمد. نتایج نشان داد برنامۀ آموزشی- روان‌شناختی توانمندسازی مبتنی بر کارکردهای اجرایی خودتنظیمی برای دانش‌آموزان با اختلال یادگیری ویژه از روایی صوری و محتوایی مناسبی بهره‌مند است و روایی لازم را برای کاربردهای آموزشی، بالینی و استفادۀ پژوهشی دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing, developing and validating a psycho-educational program of empowerment based on self-regulation executive functions (McCloskey model) for students with specific learning disorder

نویسندگان [English]

  • Hamid Toreyfi Hosseini 1
  • Manijeh Shehni yailagh 2
  • Alireza Haji yakhchali 3
  • Sirous Alipour Birgany 4
1 Department of Educational Science and Psychology, Shahid Chamran Universitry of Ahvaz, Ahvaz, Iran. toreyfi@gmail.com
2 Department of Educational Science and Psychology, Shahid Chamran Universitry of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
3 Department of Educational Science and Psychology, Shahid Chamran Universitry of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
4 Department of Educational Science and Psychology, Shahid Chamran Universitry of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Aim: The aim of this study was to design, develop and validate a psycho-educational program of empowerment based on self-regulation executive functions (McCloskey model) for students with special learning disorder. Methods: The research method for designing and development stages was a descriptive - analytic method with a configurative synthesis approach. For program validation, along with the use of face validity method, content validity method was used quantitatively and quantitatively with a panel of 11 experts and Content Validity Ratio (CVR) and Content Validity Index (CVI). Results: The minimum and maximum CVRs for each item or component of the program were calculated as 0/81 and 1, respectively. Also the minimum and maximum CVIs for each item or component of the program were calculated as 0/75 and 0/96, respectively. Finally, the average content validity index (S-CVI/Ave) for the entire program was calculated as 0/88. Conclusion: The psycho educational program of empowerment based on self-regulation executive functions for students with special learning disorder has appropriate  face and content validity, and has a useful validity for educational, clinical and research uses

کلیدواژه‌ها [English]

  • executive function
  • special learning disorder
  • psycho-educational program
  • self-regulation

مراجع

امین‌آبادی، زهرا (1392). مقایسۀ اثربخشی دو روش آموزش راهبردهای فراشناختی و آموزش به‌وسیله نرم‌افزار بر بهبود کارکردهای شناختیوپیشرفتتحصیلیدانش‌آموزانمبتلابهنارساخوانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه محقق اردبیلی.
انجمن روان‌پزشکی آمریکا (2013). راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی،‌ ویرایش پنجم. ترجمۀ فرزین رضاعی، علی فخرایی،‌ آتوسا فرمند، علی نیلوفری، ژانت هاشمی آذر،‌ فرهاد شاملو. تهران: ‌ ارجمند.
آهنگری نمین، عذرا (1389). بررسی رابطۀ بین یادگیری سازمانی و توانمندسازی کارکنانسازمان مرکزیبانک سپه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
بهروز، منیر (1394). بررسیمیزانتوجهبهکارکردهایاجراییدربرنامه‌هایدرسی(بخوانیموبنویسم) پایهسومدورهابتداییوارائهبستهآموزشیبرایتدوینبرنامه‌هایتلفیقی. رساله دکتری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.
حسینی، زهرا.، قربانی، زهرا و ابن احمدی، آرزو (1394). بررسی روایی صوری و محتوایی و پایایی پرسشنامه بررسی چرخه تغییر در افراد سیگاری. مجله دندانپزشکی مشهد، 39(2): 154-147.
حسینی، سید محمد حسین و مطور، معصومه (1392). طراحی، تدوین و عتبارسنجی الگوی راهنمای یادگیری مشارکتی برای برنامه درسی فارسی بخوانیم و بنویسیم دوره ابتدایی. فصلنامه نوآوری های آموزشی، 12(46): 50-9.
سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی (1395). کتاب معلم تفکّر و پژوهش ششم دبستان. تهران: اداره کلّ نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی.
سلطانی کوهبنانی، ‌سکینه (1392). اثربخشی برنامه رایانه‌یار حافظه کاری بر بهبود کارکردهای اجرایی و پیشرفت ریاضی دانش­آموان با اختلال‌های ریاضیات. پایان‌نامه دکتری، دانشکده روا‌ن‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
سلیمانی، اسماعیل (1392). اثربخشی کارکردهای اجرایی و بازی‌درمانی مبتنی بر توجه در بهبود ویژگی‌های عصب‌روان‌شناختی و تحصیلی دانش‌آموزان ناتوان در ریاضی. رسالۀ دکتری، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی.
سلیمانی، اسماعیل (1394). مقایسۀ عملکرد دانش‌آموزان با و بدون اختلال یادگیری ریاضی در آزمون برج لندن و مقیاس عملکرد پیوسته. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 4(3): 73-56.  
شانک (1393). نظریه‌های یادگیری. ترجمه یوسف کریمی،تهران: ویرایش.
طلایی، ابراهیم و بزرگ، حمیده (1394). تبیین ضرورت تربیت اوان کودکی (پیش از دبستان) مبتنی بر سنتز پژوهی شواهد تجربی معاصر. فصلنامه تعلیم و تربیت، 31(2):117-91. 
عزیزیان، مرضیه.، اسد‌زاده، حسن.، علیزاده، حمید.، درتاج، فریبرز و سعدی‌پور، اسماعیل (1396). طراحی بستۀ آموزشی کارکردهای اجرایی و ارزیابی اثربخشی آن بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دیرآموز. دو فصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 5(8):137-113. 
فتحی واجارگاه، کورش (1390). اصول و مفاهیم برنامه ریزی درسی. تهران: دانشگاهی بال.
قنبری، فرزانه.، اسد‌زاده، حسن و سعدی‌پور، اسماعیل (1394). اثر آموزش توانمندسازی روان‌شناختی بر خلّاقیّت شناختی دانش‌آموزان دختر پایه سوم دورۀ اول دبیرستان. اولین همایش روان‌شناسی، علوم‌تربیتی و آسیب‌شناسی جامعه، شیراز، مؤسسه عالی علوم و فناوری حکیم عرفی شیراز.
توانمندسازی کودکان استثنایی
دوره 8، شماره 4
دی 1396
صفحه 17-33

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 مهر 1397
  • تاریخ پذیرش: 15 مهر 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار