تأثیر آموزش رفتارهای اجتماعی بر بهبود عزت‌نفس و مهارت‌های اجتماعی نوجوانان آهسته‌گام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه جامعه‌شناسی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین- پیشوا، ورامین، ایران

3 کارشناس ارشد مشاوره خانواده، گروه مشاوره، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش رفتارهای اجتماعی بر عزت نفس و مهارت‌های اجتماعی نوجوانان آهسته‌گام در استان مازندران بود. روش‌: در این مطالعه شبه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل، با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای 40 نوجوان دختر آهسته‌گام 14 تا 18 ساله انتخاب و به طور تصادفی در یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایگزین شدند، به طوری که هر گروه 20 نفر بود. به گروه‌ آزمایش رفتارهای اجتماعی در 8  جلسه 90 دقیقه‌ای آموزش داده شد ولی به گروه کنترل این نوع آموزش‌ ارائه نشد. همه آزمودنی‌ها در مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون با استفاده از پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت و مقیاس مهارت‌های اجتماعی ماتسون ارزیابی شدند. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری تحلیل شدند. یافته‌ها: میانگین نمرات عزت نفس و خرده مقیاس‌های آن (عزت نفس خود، اجتماعی، خانواده و تحصیلی) و همچنین میانگین نمرات مهارت‌های اجتماعی و خرده مقیاس‌های آن (مهارت‌های اجتماعی مناسب، رفتارهای غیراجتماعی، پرخاشگری و تکانشی، برتری طلبی و اطمینان زیاد به خود داشتن، رابطه با همسالان) در نوجوانان آهسته‌گام در مرحله پس‌آزمون به طور معناداری افزایش یافته بود (0005/0P<).
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش بیانگر تاثیر  برنامه آموزشی رفتارهای اجتماعی بر عزت نفس، مهارت‌های اجتماعی و خرده مقیاس‌های آنها در نوجوانان آهسته‌گام بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Social Behaviors Training on Self-esteem and Social Skills of Adolescents with Intellectual Disability

نویسندگان [English]

  • Samineh Bahadori jahromi 1
  • Zahra Mehdi por pilerod 2
  • Saede Behroz sarcheshme 2
  • Farideh Mahmodi 2
  • Elmira Ezazi bojnordi 3
چکیده [English]

Aim: This study was aimed to effctiveness of social behaviors training on self-esteem and social skills of adolescents with intellectual disability in Mazandaran province.
Methods: In this semi-experimental study with pretest and posttest design with control group, were selected fourty girls adolescents with intellectual disablity of 14-18 years old through multi–stage cluster sampling method. Subjects allocated randomly to two groups (experimental and control) and each group consist of 20 individuals. Experimental group attended in social behaviors training in the 8 sessions lasting for 90 minutes, but control group did not. All the participants were assessed through Cooper Smith’s self-esteem and Matson’s social skills scales. Data were analyzed by MANCOVA test.
Results: there was a significantly increase in the mean scores of self-esteem and subscales (self-esteem of self, social, familly & academic) and also social skills and subscales (appropreate social skills, asocial behaviors, impulsive & aggression, superiority & high self-confident and relation with peers) in adolescents with intellectual disability in experimental and control groups in the post interventional stage (P<0.0005).
Conclusion: The results indicated that social behaviors training program lead to improve self-esteem, social skills and their subscules on adolescents with intellectual disability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • intellectual disability
  • Self-esteem
  • Social behaviors
  • social skills
 تأثیر آموزش الگوی یادگیری 1388جلالی، داریوش و نظری، آذر ( اجتماعی بر عزت نفس، اعتماد به نفس، رفتارهای خودابزاری و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان کلاس سوم دوره ابتدایی. مجله تحقیقات علوم رفتاری ،7(1 :)34 -27. ). آموزش مهارتهای اجتماعی به 1389 جلیلآبکنار، سیده سمیه ( دانشآموزان آسیب دیده شنوایی. مجله تعلیم و تربیت استثنایی ، 104 :66- 72.  .)1391(دروتی، ریج کلیدهای پرورش مهارت های اساسی زندگی در کودکان و نوجوانان (ترجمه اکرم قیطاسی)، چاپ اول. تهران:  .)2009 انتشارات صابرین. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، ). هنجاریابی آزمون ماتریسهای پیشرونده 1387رجبی، غلامرضا ( ریون رنگی کودکان در دانشآموزان شهر اهواز. مجله روان شناسی معاصر ،3(1:)32 -23. ). تأثیر عزت نفس بر 1374شکرکن، حسین و نیسی، عبدالکاظم ( پیشرفت تحصیلی دانشآموزان پسر و دختر. مجله روان شناسی و علوم تربیتی ،1(1 :)27 -16.  .) اثربخشی 1390کاظمی، رضا؛ مومنی، سوئل و کیامرثی، آذر ( آموزش مهارتهای زندگی بر کفایت اجتماعی دانشآموزان مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی. مجله ناتوانی یادگیری .1(2 :)108 -94 .  .)1382گال، مردیت؛ بورگ، والتر و گال، جویس ( روش های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان شناسی ، ترجمه احمدرضا نصر و همکاران. چاپ اول. تهران: انتشارات سمت. (تاریخ انتشار به 194 زبان اصلی، 7.)  .)1384مستعلمی، فروزان؛ حسینیان، سیمین و یزدی، سیده منوره ( تأثیر آموزش مهارتهای اجتماعی بر افزایش عزت نفس دختران نابینای شهر تهران. مجله پژوهش در حیطه کودکان استثنایی ، 5(4 :)450-437.  .)1389مومنی، سویل ( بررسی اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر کفایت اجتماعی و مهارت های ارتباطی دانش آموزان با اختلال ریاضی . پایاننامه کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل. ). جنبههای روانشناختی ناتوانی جسمی: 1374نوری، ابوالقاسم ( اشتغال به عنوان مهمترین عامل. مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان ،) (علوم انسانی (4)7 :106 -85. ). آموزش کفایت اجتماعی 1385 واحدی، شهرام و فتحیآذر، اسکندر ( در کاهش پرخاشگری پسران پیش دبستانی. فصلنامه اصول ،بهداشت روانی 140 :)32 و 31(8 -131.  .)1381وجدانی، لادن