تأثیر توانبخشی حرکتی بر تقویت توجه دانش‌آموزان دیرآموز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر توانبخشی حرکتی بر تقویت توجه دانش­ آموزان دیرآموز شهر رشت بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش ­آزمون-پس ­آزمون با گروه کنترل بود و جامعه آماری شامل تمام دانش ­آموزان دیرآموز 8 تا 12 سال شهر رشت در سال تحصیلی 1400-99 مشغول به تحصیل و حدوداٌ 500 نفر در نظر گرفته شد. نمونه آماری شامل 20 کودک دیرآموز (10 دختر) و (10 پسر) با میانگین بهره هوش 79 که با استفاده از روش نمونه ­گیری تصادفی انتخاب در دو گروه آزمایش  و گواه جایدهی شدند. برای جمع ­آوری داده­ها از آزمون رایانه ­ای استروپ ساده SST))، آزمون رایانه­ای عملکرد پیوسته (CPT)، آزمون رایانه ­ای کارت ویسکانسن (WISC) و آزمون تقسیم ­شده محقق ­ساخته TEA-Ch)) در مراحل قبل و بعد از آموزش استفاده شد. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه، 45 دقیقه ­ای دو روز در هفته، پروتکل منتخب ادراکی – حرکتی را اجراء کردند و پس از پایان دوره توسط آزمون­های توجه مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیره (MANCOVA ) به وسیله نرم ­افزار 26-SPSS استفاده شد. سطح معنی ­داری در کلیه آزمون­ها 05/0 در نظر گرفته شده بود. یافته ­ها نشان داد برنامه­ های ادراکی – حرکتی بر بهبود توجه دانش ­آموزان دیرآموز اثر معنی­ داری دارد. در نتیجه فراهم کردن برنامه ­های حرکتی در کنار آموزش­های سازمان­ یافته این کودکان برای بهتر شدن مشکلات آن­ها پیشنهاد می­شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of motor rehabilitation on strengthening the attention of slow learner students

نویسندگان [English]

  • Jila Shabafrooz 1
  • Saeed Rezayi 2
1 M A in General Psychology, Islamic Azad University, Rodehen branch,Tehran, Iran.
2 Associate professor Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Educational Science, Allameh-Tabatabaei University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The present study aimed to investigate the impact of motor rehabilitation on strengthening the attention of slow learner students in Rasht. This quasi-experimental research had a pretest-posttest design with a control group. The statistical population included all slow learner students aged 8 to 12 in Rasht during the 2020-2021 academic year. The statistical sample included 20 slow learner students (10 children in each group) with an average IQ of 79, who were randomly assigned to two experimental and control groups using the purposeful sampling method. During the pre- and post-training stages, a simple strop computer test (SST), continuous computerized performance test (CPT), Wisconsin card computer test (WCST), and divided attention researcher-made test (TEA-Ch) were used to collect data. The experimental group conducted the selected Kephart’s perceptual–motor protocol twice per week for ten 45-minute sessions (1964), and after completion of the course, attention tests were administered. SPSS-26 software was used to analyze the data using multivariate analysis of covariance (MANCOVA). For all tests, a significance level of 0.05 was considered. The findings demonstrated that perceptual–motor programs significantly improve the attention of slow learner students. Therefore, it is recommended that these children receive both motor rehabilitation and structured training to help them overcome their challenges.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Motor Rehabilitation
  • Slow Learner Students – Strengthening Attention
ارجمندنیا، ع. ا.، افروز، غ. ع.، تازیکی، ط.، و قاسم­زاده، س. (1394). بررسی اثر بخشی کار در اتاق تاریک بر افزایش دامنه توجه دانش­آموزان عقب­مانده ذهنی. مجله مدل­ها و روش­های روان­شناختی. 19(1)، 60-47.
اسمی­زاده، ا. (1398). اثربخشی تمرین­های ادراکی حرکتی بر اختلالات یادگیری ریاضی و علائم اختلال توجه و تمرکز دانش­آموزان بیش­فعال. چهارمین همایش ملی روانشناسی و علوم تربیتی، 27 آذر 98، ایران، جیرفت.
افروز، غ. ع.، قاسم­زاده، س.، تازیکی، ط.، مهاجری، م.، و دالوند، م. (1393). اثربخشی مداخلات حسی-حرکتی بر افزایش دامنه توجه دانش­آموزان دارای ناتوانی یادگیری. مجله ناتوانی­های یادگیری.  4(1)، 23-37.
افروز، غ. ع. (1388). مقدمه­ای بر روان­شناسی و توانبخشی کودکان با نشانگان داون. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
افروز، غ. ع. (1384). مقدمه­ای بر روان­شناسی و آموزش و پرورش کودکان عقب­مانده ذهنی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
اکبری، م. (1384). بررسی تأثیر بازی­های دستی بر مهارت دستی ضعیف کودکان هشت ساله شهرستان بهبهان. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علوم پزشکی ایران.
اﻫﺮﻣﻲ، ر.، ﺷﻮﺷﺘﺮی، م.، ﮔﻠﺸﻨﻲ منزه، ف.، و کمرزرین، ح. (1390). اثربخشی آموزش دقت بر توانایی خواندن دانش­آموزان نارساخوان دختر پایه سوم ابتدایی شهر اصفهان. فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی. 1(3)، 193-152.
بهادری، س. (1394). مقایسه عملکرد اجرایی و حافظه کاری در افراد دارای ساختار شخصیتی اسکیزوتایپی بالاو پایین. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات آذربایجان شرقی. 
جلیلوند، م.، و سوری، ر. (1399) اثربخشی آموزش کارکرد اجرایی مبتنی بر فعالیت حرکتی بر حافظه کاری و توجه پایدارکودکان مبتلا به نارسایی توجه/ بیش­فعالی. فصلنامه تازه­های علوم شناختی. 22(4)، 93-84.
خدادادی، م.، مشهدی، ع.، و امانی، ح. (1393). نرم­افزار استروپ ساده. تهران: مؤسسه تحقیقات علوم رفتاری شناختی سینا.
ﺳﺎداﺗﻲ، آ.، ﺳﺎزﻣﻨﺪ، ع. ح.، میرزایی، ه.، و کریملو، م. (1388). بررسی تأثیر فعالیت­های حرکتی درشت بر فرآیند توجه        دانش­آموزان پسر مبتلا به نشانگان داون. فصلنامه توانبخشی. 10(3)، 37-31.
شاه­قلیان، م.، آزادفلاح، پ.، فتحی آشتیانی، ع.، و خدادادی، س. (1390). طراحی نسخه نرم­افزاری آزمون دسته­بندی کارت­های ویسکانسین(WCST)  مبانی نظری، نحوه ساخت و ویژگی­های روانسنجی. مطالعات روانشناسی بالینی. 1(4)، 133-111.
ﻛﺎرﮔﺮﺷﻮرﻛﻲ، ق.، ﻣﻠﻚ­پور، م.، و احمدی، غ. ر. (1389). بررسی اثربخشی آموزش مهارت­های حرکتی ظریف بر یادگیری مفاهیم ریاضی در کودکان دارای اختلالات یادگیری ریاضی پایه سوم تا پنجم شهرستان میبد. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی. 4(3)، 126-105.
نادری، ع الله.، و سیف نراقی، م. (1396). اختلالات یادگیری: تاریخچه، تعریف، گروه­بندی، مراحل تشخیص، روش­های آموزش و نمونه­های بالینی. تهران: امیرکبیر.