اثربخشی بازی‌درمانی گروهی بر مهارت‌های اجتماعی‌کودکان اوتیسم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان شناسی شخصیت، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

2 کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، ورامین، ایران.

3 کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی، گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

4 کارشناسی ارشد مدیریت توانبخشی، گروه توانبخشی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.

چکیده

 هدف مطالعه حاضر تعیین اثربخشی بازی‌درمانی گروهی بر مهارت‌های اجتماعی کودکان اوتیسم بود. روش پژوهش حاضر شبه ­تجربی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری را تمام کودکان دختر و پسر 6 تا 10 سال مبتلا به اوتیسم که در سال تحصیلی ۱۳۹9-1398 در مرکز اوتیسم فرزندان آفتاب شهر قدس بودند، تشکیل دادند که تعداد آنان 42 نفر بود. از جامعه مذکور تعداد 24 نفر واجد شرایط که داوطلب مشارکت در پژوهش بودند، به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی ساده در دو گروه گواه (12 نفر) و آزمایش (12 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش طی 10 جلسه 60 دقیقه‌ای در هر هفته 2 جلسه به‌صورت گروهی تحت آموزش بازی­درمانی گروهی قرار گرفتند، اما گروه گواه طی این مدت در هیچ کلاس آموزشی در شرکت نداشتند. جهت جمع ­آوری داده­ ها از پرسشنامه اوتیسم گیلیام (GARS) و سنجش مهارت‌های اجتماعی استون و همکاران (TSSA) استفاده شد. جهت تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه 22 و آزمون تحلیل کووایاریانس چندمتغیره استفاده شد. نتایج نشان داد، میانگین گروه آزمایش در مهارت­های اجتماعی و مؤلفه‌های آن (توانایی درک هیجانات و احساسات دیگران، توانایی شروع تعامل با دیگران، توانایی حفظ تعامل با دیگران و توانایی پاسخ‌دهی به دیگران) نسبت به گروه گواه افزایش یافته بود (01/0p<). بر اساس نتایج پژوهش، بازی‌درمانی گروهی بر مهارت‌های اجتماعی و مؤلفه­های آن در کودکان با اختلال طیف اوتیسم مؤثر بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Cognitive Computer Games on Risky Decision making in Children with Externalizing Behavioral Disorders

نویسندگان [English]

  • Maryam Esazadeh 1
  • Faezeh Shokri Javan 2
  • Maryam Daneshfar 3
  • Naser Nikafshar 4
1 MA Personality Psychology, Karaj Branch , Islamic Azad University, Karaj, Iran
2 MA Educational Psychology, Department of Psychology , Payame Noor University, Varamin, Iran
3 MA Curriculum Planning, Department of Educational Sciences, Payame Noor University, Tehran, Iran.
4 MA. Rehabilitation Management, Department of Rehabilitation, University of Rehabilitation Sciences and Social Health, Tehran, Iran.
چکیده [English]

This study aimed to determine the effectiveness of group play therapy on the social skills of children with autism. The present study was quasi-experimental pre-post-test with a control group. The statistical population of study was all girls, and boys aged 6 to 10 years with autism who were children of Aftab in the city of Quds in the academic year 2019-2020 (42 people). Available and randomly selected by lottery in two groups of control (n = 12) and experimental (n = 12). The experimental group underwent group play therapy training in 10 sessions of 60 minutes per week for 2 sessions per week, but the control group did not participate in any training classes during this period. Gilliam's Autism Questionnaire (GARS) and Stone et al.'s Social Skills Assessment (TSSA) were used to collect data. Data were analyzed using SPSS software version 22, and multivariate analysis of covariance. The findings demonstrated that the experimental group's mean in social skills, including its components (ability to start engaging with others, ability to continue connection with others, and capacity to react to others), was greater than that of the control group (p  0.01). Based on the results of study, group play therapy was effective in social skills and its components in children with autism spectrum disorder.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Autism
  • Play therapy
  • Group therapy
  • Social skills

مراجع

احمدی، س. ج.، صفری، ط.، همتیان، م.، و خلیلی، ز. (1390). بررسی شاخص­های روانسنجی آزمون تشخیصی اوتیسم (GARS) (مرکز آموزش و توانبخشی کودکان اوتیسم اصفهان). پژوهش­های علوم شناختی و رفتاری. 1(1)، 104-87.
اصغری نکاح، س. م.، افروز، غ. ع.، بازرگان، ع.، و شکوهی­یکتا، م. (1390). تأثیر مداخله بازی درمانی عروسکی بر مهارت‌های ارتباطی کودکان درخودمانده. مجله اصول بهداشت روانی. 13(1)، 57-42.
افلاکی ناصری، م.، زربخش بحری، م. ر.،  ابوالقاسمی، ش.، و تیزدست، ط. (1400). مقایسه اثربخشی آموزش مفاهیم ذهن­خوانی و درمان پاسخ­محور بر مهارت اجتماعی کودکان مبتلا به اوتیسم، مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد. 64(1)، 2433-2423.
بخشی، م.، مروتی، ذ.، الهی، ط.، و شاه محمدیان، س. (1397). اثربخشی هنردرمانی بر مهارت‌های اجتماعی- ارتباطی، تنظیم هیجان و انعطاف­پذیری رفتاری در کودکان مبتلا به اختلال‌های طیف اتیسم. روانشناسی افراد استثنایی. 8(30)، 177-155.
بریمانی، ص.، اسدی، ج.، و خواجوند، ا. (1397). اثربخشی    بازی­درمانی بر سازگاری اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی کودکان ناشنوا. مجله توانبخشی. ۱۹ (۳)، 250-261.
پوراعتماد، ح. ر.، شهپر توسلی، ت.، شیری، ا.، و بنی­جمال، ش. ا. (1396). اثربخشی لگودرمانی در بهبود مهارت­های اجتماعی و کاهش علائم کودکان دچار اختلال اتیسم با عملکرد بالا. فصلنامه روانشناسی کاربردی. 11(3)، 214-195.
تازیکی، ط.، افروز، غ. ع.، و قاسم­زاده، س. (1394). اثربخشی اسب­سواری درمانی بر مهارت­های اجتماعی کودک دارای اتیسم، تعلیم و تربیت استثنایی. 15(1)، 33-39.
خانجانی، ز.، و خاک­نژاد، ز. (1395). تأثیر موسیقی­درمانی غیرفعال بر نشانه­ها، نارسایی ارتباطی و تعامل اجتماعی کودکان مبتلا به طیف اوتیسم. فصلنامه سلامت روان کودک. ۳ (۳)، 105-97.
داداش­زاده، م.، شیخ، م.، داداش­زاده، ح.، و قادری، ص. (1399). تأثیر بازی­درمانی بر مهارت‌های اجتماعی و رفتارهای کلیشه‌ای پسران 7 الی 10 سال مبتلا به اختلال طیف اُتیسم. فصلنامه علمی علوم حرکتی و رفتاری. 3(2)، 198-189.
رضایی، س.، و لاری لواسانی، م. (1396). رابطه مهارت­های حرکتی با مهارت­های اجتماعی و رفتارهای چالشی درکودکان با اختلال طیف اوتیسم. روانشناسی افراد استثنایی. 7(25)، 33-19.
رنگانی، ا.، همتی علمدارلو، ق.، شجاعی، س.، و اصغری نکاح، س.م. (1394). اثربخشی مداخله‌ی بازی‌درمانی عروسکی بر مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان پسر با اختلال اتیسم. فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی. 5(20)، 93-73.
شاه‌رفعتی، ف.، پورمحمدرضای‌تجریشی، م.، پیشیاره، ا.، میرزایی، ه.، و بیگلریان، ا. (1395). اثربخشی بازی‌درمانی گروهی بر ارتباط کودکان ۵ تا ۸ سال مبتلا به اختلال اتیسم با عملکرد بالا. مجله توانبخشی. ۱۷ (۳)، 211-200.
عابدیان، م.، مرادی تولائی، آ.، سعیدی سردابی، م.، و نقدیشی، م. (1398). بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر رویکرد حیوان‌درمانی به‌منظور بهبود مهارت‌های اجتماعی کودکان اوتیسم: گزارش موردی مداخله‌ای. نوپدید. 22(69)، 50-42.
غیاثی­زاده، م. (1392). اثربخشی بازی­درمانی به شیوه شناختی- رفتاری مایکنبام در کاهش کمرویی و گوشه­گیری اجتماعی دانش­آموزان دبستانی شهرملکشاهی. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام. ۲۱ (۶)، 105-96.
فلاحی و.، و کریمی ثانی، پ. (1395). اثربخشی قصه­درمانی بر بهبود مهارت‌های ارتباطی و تعاملات اجتماعی کودکان مبتلا به اوتیسم. پژوهش­های کاربردی روان­شناختی. 7(2)، 104-81.
فیلی، ع. ر.، باقری آبسردی، س.، و حسینی، ن. (1398). بررسی تأثیر بازی­درمانی (فلورتایم) در کودکان دیاگنوز به اختلال اوتیسم، سومین همایش ملی روانشناسی، تعلیم و تربیت و سبک زندگی. ۲۴ بهمن ۱۳۹۸،  قزوین، ایران.
وامقی، ر.، ساجدی، ف.، غریب، م.، همتی، س.، و احمدلو، م. (1394). بررسی تأثیر نوروفیدبک بر امواج مغزی کودکان فلج مغزی اسپاستیک. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی. ۷ (۱)، 208-199.
هاشمی­پور، س.، و محمدی، ک. (1397). اثربخشی بازی‌درمانی کودک­محور بر مهارت‌های هیجانی و اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال اُتیستیک. طب پیشگیری. ۵ (۲)، 10-1.
همتی علمدارلو، ق.، و گلزاری، ف. (1394). تأثیر مداخله داستان‌های اجتماعی بر بهبود مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان پسر اتیستیک. فصلنامه علمی مطالعات      روان­شناختی. 11(1)، 28-7.
توانمندسازی کودکان استثنایی
دوره 13، شماره 4
دی 1401
صفحه 55-46

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 13 شهریور 1401
  • تاریخ بازنگری: 20 شهریور 1401
  • تاریخ پذیرش: 01 آبان 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار