اثربخشی درمان‌ تحولی دیداری با رویکرد پردازش اطلاعات شناختی در درمان نارساخوانی شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان شناسی عمومی، گروه روان شناسی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساری، ساری، ایران.

2 استاد گروه روان شناسی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساری، ساری، ایران

3 استادیار گروه روان شناسی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساری، ساری، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر، اثربخشی درمان تحولی- دیداری با رویکرد پردازش اطلاعات شناختی بر بهبود کودکان اختلال ویژة نارساخوانی
شناختی است. روش مطالعه، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است. برای انتخاب جامعۀ آماری، 140 دانش آموزهفت تا نه سالۀ مبتلا به اختلال یادگیری ویژه ای درنظر کرفته شدند که به مرکز یگانۀ شهرستان ساوجبلاغ استان البرز در سال تحصیلی1398-1397 مراجعه کرده بودند. سپس به روش نمونه گیری دردسترس، 60 نفر مبتلا به نارساخوانی انتخاب شدند که از بین این
دانش آموزان، فقط 20 نفر دارای سبک یادگیری دیداری بودند که به روش تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند.
ابزارهای به کاررفته در این پژوهش شامل آزمون هوشی وکسلر کودکان، پرسشنامۀ سبک یادگیری واک، فرم تاریخچۀ موردی و آزمون
اختلال خواندن محقق ساخته بود. دانش آموزان در این پژوهش براساس جنسیت، سن، پایۀ تحصیلی و هوش بهر به دو گروه همگن تقسیمشدند. جلسات درمانی طی دو ماه (پانزده جلسۀ 90 دقیقه ای) و با استفاده از مدل ایشینر، اطلاعات پردازش شناختی، کتل- هورن- کارولو سبک یادگیری دیداری برای گروه آزمایش اجرا شد؛ درحالی که گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. در پایان جلسات درمانی و همچنینهشت هفته پس از مداخله، مجدداً دانش آموزان هردو گروه ارزیابی شدند. نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد اثر زمان وبراساس نتایج، این روش درمانی در درمان نارساخوانی شناختی به عنوان یک روش درمانی .(P<0/ گروه طی مطالعه معنادار است ( 05مؤثر پیشنهاد می شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Visual Transformation Therapy with a Cognitive Information Processing Approach in the Treatment of Cognitive Dyslexia

نویسندگان [English]

  • Atiyeh Kaveh 1
  • Ramezan Hassanzadeh 2
  • Bahram Mirzaiyan 3
1 PhD Candidate of General Psychology, Department of Psychology, Faculty of Humanities, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran.
2 Professor, Department of Psychology, Faculty of Humanities, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Humanities, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the effectiveness of visual transformation therapy with a cognitive information processing approach in improving children with cognitive dyslexia. The method of this study is quasi-experimental with a pretest-posttest design and a control group. To select the statistical population, 140 students aged 7-9 years with specific learning disabilities who presented to Yeganeh center of Savojbolagh in Alborz province in 2018-19 school year were used. Then, 60 students with dyslexia were selected according to the available sampling method, of which only 20 students had a visual learning style. These twenty students were randomly assigned to the two study and control groups. The instruments were as follows: Wechsler Intelligence Scale, VAK Questionnaire, history case form and a reading disorder test administered by the researcher. Then, the students were divided into two homogeneous groups according to gender, age, educational level, and intelligence. Then, within two months, ISHINR, Cognitive Information Processing, Cattell - Horn - Carroll, and Visual Learning Style training sessions were conducted for the study group, while the control group received no training. At the end of the treatment sessions and 8 weeks after, the students were reassessed. The results of repeated measures analysis of variance showed that the effect of time and group effect were significant during the study (P<0.05). Thus, this method is effective and can be proposed for the treatment of cognitive dyslexia.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Specific Learning Disorders
  • ISHINR
  • Cognitive Information Processing
  • Visual Learning Style
  • Dyslexic
 
افشاری، ع.، و رضایی، ر. (1398). اثربخشی نرم‌افزار ساند اسمارت بر کارکردهای اجرایی (توجه متمرکز، توانایی سازمان‌دهی و برنامه‌ریزی و حافظۀ کاری شنیداری و دیداری) دانش‌آموزان مبتلا به نارساخوانی. ناتوانی‌های یادگیری، 8(3)، 26-48.
افروز، غ.، کامکاری، ک.، حلت، ا.، و شکرزاده، ش.. (1392). مقیاس‌های هوش وکسلر کودکان– نسخۀ چهارم (WISC – IV) آزمون‌های اصلی و جانشین. تهران: علم استادان.
بشرپور، س.، عیسی‌زادگان، ع.، و احمدیان، ل. (1391). نارسایی‌های پردازش اطلاعات حسی در کودکان مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری. ناتوانی‌های یادگیری، 2(1)، 25-42.
رحیمی، م. (1392). اختلالات ویژۀ یادگیری. قم: سپهر اندیشه.
رحیمی، م. (1398). ویرایش جدید مدل CHC. قم: بانیان دانش.
شیرانی، ش.، حسین پور، م.، و اصلی آزاد، م. (1399). اثربخشی درمان خودشفقتی بر نشاط ذهنی و احساس تنهایی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری. توانمندسازی کودکان استثنایی، 11(1)، 73-85.
فتحی، د.، فرامرزی، س.، افتخار صعادی، ز، نادری، ف.، و زرگر، ی. (1397). اثربخشی مداخلۀ هدفمند خواندن مبتنی بر پاسخ به مداخله بر عملکرد خواندن و خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان نارساخوان پایۀ سوم ابتدایی. توانمندسازی کودکان استثنایی، 9(3)، 87-98.
قاسمی، س.، ارجمندنیا، ع.، و غلامعلی لواسانی، م. (1398). طراحی بستۀ توان‌بخشی شناختی خانواده‌محور و بررسی تأثیر آن بر کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان نارساخوان. توانمندسازی کودکان استثنایی، 10(2)، 200-215.