کاربست روان‌درمانی هنری-نمایشی به‌عنوان روشی نوین برای درمان تیک‌های حرکتی حاد: گزارش موردی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای تخصصی روان‌شناسی سلامت، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.

2 دکترای تخصصی روان‌شناسی بالینی، عضو هیأت علمی دانشکده هنر دانشگاه

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تأثیر روان­درمانی هنری-نمایش کوتاه­مدت بر تیک­های حرکتی حاد و با شروع ناگهانی در یک کودک پنج ساله انجام شد. روش: این پژوهش یک مطالعه تک­آزمودنی از نوع A-B بود که در دستۀ پژوهش­های تجربی یا آزمایشی جای می­گیرد. روش درمانی مورد اشاره، در هشت جلسۀ یک ساعته (چهار جلسه ویژۀ کودک و چهار جلسه مخصوص مادر) اجرا شد. معیار خاتمه-بخشی به جلسات درمانی، کاهش معنادار تیک­های حرکتی بر اساس ابزار­های پژوهش بود. این ابزارها شامل چک­لیست نمودهای رفتاری-نشانگانی تیک (پوررضائیان، 1398)، مشاهده و پیگیری نشانگان در جلسات درمانی و مصاحبۀ بالینی با مادر کودک بود. داده­های کمّی پژوهش با استفاده از جدول و نمودارها ویژۀ طرح­های تک‌آزمودنی مورد تحلیل قرار گرفتند. به‌علاوه، میزان اندازه اثر نیز گزارش شد (ES = 7/34). یافته­ها: یافته­های پژوهش نشان داد که روان­درمانی هنری-نمایشی به‌طور معناداری سبب کاهش تیک حرکتی (05/0>P) در کودک شده است. نتیجه­گیری: با توجه به یافته­های پژوهش می­توان نتیجه گرفت که روان­درمانی هنری-نمایشی، روشی مؤثر برای درمان اختلال تیک کودک بوده است؛ بنابراین کاربست این روش کوتاه­مدت در مراحل حاد بروز تیک‌های حرکتی کودکان، توصیه می­شود (البته در صورت تکرار نتایج در پژوهش­های آتی و رعایت اصل تعمیم­پذیری).

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Applying psycho-art-drama as a new method to treatment of the acute motor tics: A Case Report

نویسندگان [English]

  • Hoda Purrezaian 1
  • Mehdi Purrezaian 2
1 Ph.D. in Health Psychology, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran , Iran.
2 Ph.D. in Clinical Psychology, Assistant Professor, Faculty of Art, Shahed University, Tehran , Iran.
چکیده [English]

Objective: The present study was conducted to evaluation the brief psycho-art-drama’s effectiveness on the acute motor tics with sudden onset in a five-year-old child. Method: The present research was a single-subject study (A-B) that is categorized in the experimental research. The mentioned therapeutic method was applied in the eight sessions (four sessions for the child and four sessions for the mother). Ending criterion of the therapeutic sessions was the significand reduction of motor tics based on the research tools. The tools were behavioral-symptomatic checklist of tic (Purrezaian, 1398), observation and following the symptoms at the sessions, and clinical interview with the mother. The quantitative research data were analyzed by specific table and graphs of the single subject studies. In addition, the effect size was also reported (ES = 7/34). Results: The findings showed that psycho-art-drama has reduced the child’s motor tics (P (0/05) significantly. Conclusion: According to the findings, it can be concluded that psycho-art-drama is an effective method to treatment of the child’s tic disorder. Therefore, it is recommended to apply this brief method in acute stages of motor tics’ onset in children (of course, if the results are repeated in future research and observance of the generalizability principle).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Psycho-Art-Drama
  • Art Therapy
  • Psychodrama
  • Motor Tics
پوررضائیان، م. (1391). نویسش در نمایش. تهران: کتاب نیستان.
پوررضائیان، ه.، بشارت، م. ع.، کوچک­زاده، ل.، و فراهانی، ح (1398). طراحی و آزمون بالینی هنردرمانی و روان­نمایشگری خانواده­محور در درمان روان­شناختی و سازگاری کودکان مبتلا به سرطان. (رساله دکتری در روان­شناسی سلامت)، دانشگاه تهران.
پوررضائیان، ه.، سهرابی، ف.، و پوررضائیان، م (1393). تأثیر سایکودراما در درمان پرنده هراسی (پژوهش مورد منفرد). روانشناسی بالینی و شخصیت، 2(10)، 1-16.
ره­گوی، ا.، ابراهیمی بلیل، ف.، خانکه، ح. ر.، رهگذر، م.، و رضایی، ا (1385). تأثیر نمایش روانی (سایکودراما) بر افسردگی زنان بستری مبتلا به اختلال روانی با سیر طولانی. تحقیقات علوم رفتاری، 4(1 و 2)، 71-76.