رابطه عملکرد انعکاسی، همدلی و ذهن‌آگاهی در نوجوانان دختر شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی‌ارشد مشاوره، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران

2 استاد گروه مشاوره، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران

3 کارشناسی‌ارشد روان‌سنجی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

4 کارشناسی‌ارشد مشاوره خانواده، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه عملکرد انعکاسی با همدلی و ذهن­آگاهی در دختران نوجوانان بود. پژوهش حاضر کاربردی، از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش­آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر تهران با دامنه سنی بین 15 تا 18 سال بود که در سال تحصیلی 99-1398 مشغول‌به‌تحصیل بودند. از بین این افراد 167 دانش­آموز از منطقه 12 شهر تهران از طریق نمونه‌گیری تصادفی خوشه­ای انتخاب شدند و به پرسشنامه‌ عملکرد انعکاسی نوجوانان (RFQ-Y) و مقیاس‌های ذهن­آگاهی (MAAS) و همدلی و همدردی نوجوانان (AMES) پاسخ دادند. نتایج از طریق ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره بررسی شد. یافته­ها نشان داد که ذهن­آگاهی (434=r)، همدلی (439=r) و مؤلفه­های آن شامل همدلی شناختی (313=r)، همدلی عاطفی (244=r) و همدردی (197=r) با عملکرد انعکاسی رابطه مثبت و معنادار دارند. همچنین مشخص شد، ذهن‌آگاهی با همدلی (245=r) نیز رابطه مثبت و معنادار دارد. از بررسی همبستگی بین همدلی و عملکرد انعکاسی، فقط مؤلفه همدلی شناختی می­تواند عملکرد انعکاسی نوجوانان را به‌صورت معناداری پیش­بینی کند. همچنین ذهن‌آگاهی، می‌تواند به‌صورت معناداری تغییرات عملکرد انعکاسی نوجوانان را پیش‌بینی کند. براساس نتایج پژوهش حاضر، تلاش جهت بهبود همدلی و ذهن‌آگاهی، می‌تواند منجر به رشد و افزایش ظرفیت انعکاسی نوجوانان شود. در نتیجه متخصصان و مشاوران علاقه‌مند به حوزه مداخله، می‌توانند بر پایه نتایج به‌دست آمده مداخله‌هایی را جهت بهبود ظرفیت انعکاسی نوجوانان تدارک و اجرا کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Relationship of reflective function, empathy & mindfulness among adolescent girls in Tehran City

نویسندگان [English]

  • Maryam Mesbahi 1
  • Simin Hosseinian 2
  • َAzam Akbari Ahmadabadi 3
  • Sahar Ghafouri 4
  • Masoumeh Sayadi 4
1 MA of Counseling, Department of Counseling, Faculty of Psychology and Education, Alzahra University, Tehran, Iran
2 Professor, Department of Counseling, Faculty of Psychology and Education, Alzahra University, Tehran, Iran
3 MA of Psychometrics, Department of Psychology, Islamic Azad University, South Tehran Branch, Tehran, Iran
4 MA of Family Counseling, Department of Counseling, Faculty of Psychology and Education, Tehran University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the correlation between reflective function, empathy and mindfulness of adolescent girls. The present study was descriptive of correlation analysis type. The statistical population included all high school girl students in Tehran City during the academic year 2019-2020 whose age was between 15 - 18 years old. A total of 167 students were selected by random sampling. They answered, Reflective Function Questionnaire for Youth (RFQ-Y), Mindful Attention Awareness Scale (MAAS) and Adolescent Measure of Empathy and Sympathy (AMES). Data were analyzed using Pearson correlation coefficient and multivariate regression. The result showed that mindfulness (r=434), empathy (r=439), and its components, including cognitive empathy (r=313), emotional empathy (r=244), and sympathy (r=197), had a positive and significant relationship with reflective function performance. Mindfulness also has a positive and significant relationship with empathy (r=245). The cognitive empathy and mindfulness could predict adolescent’s reflective function. Based on the results, efforts to improve empathy and mindfulness could lead to the improvement of reflective function capacity, so experts can design interventions to improve the reflective function capacity for adolescents

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adolescents
  • empathy
  • mindfulness
  • reflective function

مراجع

ابوالقاسمی، ع. (1388). اعتباریابی و روایی مقیاس بهره همدلی برای دانش­آموزان دبیرستانی. مطالعات روان‌شناختی. 5(4)،
9-25.
اصلانی، س.، و اسکندری، هـ. (1398). مروری بر اهمیت شفقت‌ورزی در امنیت جامعه. رویش روان‌شناسی. 11(7)، 341-354.
باشعور لشگری، م.، تجلی، پ.، و امیری مجید، م. (1398). اثربخشی آموزش شناختی رفتاری مبتنی- بر ذهن­آگاهی به مادران بر سرزندگی فرزندان با اختلالات ویژه یادگیری. فصلنامه علوم روان‌شناختی. 18(79)، 838-829.
حسینیان، هـ.، نوری‌پور، ر.، قنبری، ن.، و حسین‌زاده، س. (1398). اثربخشی آموزش مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر رفتارهای خود آسیب‌رسان و عوامل محافظت‌کننده سوءمصرف مواد در نوجوانان کانون اصلاح و تربیت. فصلنامه اعتیادپژوهی. 13(54)، 205-228.
رحمانی، ا.، عارفی، م.، افشاری­نیا، ک.، و امیری، ح. (1398). طراحی بسته آموزشی تربیت جنسی نوجوانان مبتنی بر فرهنگ ایرانی و اثربخشی آن بر خودپنداشت دانش آموزان متوسطه اول. مجله علوم روان‌شناختی. 18(79)، 849-839.
سیف، ع. ا. (1395). معرفی درمان‌های رفتاری- شناختی نسل‌های اول و دوم و سوم با تأکید بر درمان وابسته به پذیرش و تعهد. تهران: دوران.
عاشوری، ج. (1395). تأثیر درمان شناختی رفتاری بر شادکامی و بلوغ هیجانی نوجوانان پسر. رویش روان‌شناسی. 2(7)،
147-164.
فرنام، آ.، و مددی‌زاده، ط. (1396). اثربخشی آموزش مثبت‌نگری بر حالت‌های روان‌شناختی مثبت (توانمندی‌های منش) دانش‌آموزان دختر دبیرستانی. پژوهشنامه روان‌شناسی مثبت. 3(1)، 63-75.
فلاحیان، م.، حاتمی، هـ.، احدی، هـ.، و اسدزاده، هـ. (1398). مقایسه اثربخشی آموزش واقعیت درمانگری و شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر بلوغ عاطفی نوجوانان. مجله علوم روان‌شناختی. 18(78)، 351-344.
قاسمی جوبنه، ر.، موسوی، س. و، ظنی‌پور، آ.، و حسین صدیق، م. آ. (1395). رابطه بین ذهن‌آگاهی و تنظیم هیجان با تعلل‌ورزی تحصیلی دانشجویان. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی. 9(2)، 134-141.
گل محمدیان، م.، مروتی، ف.، و رشیدی، آ. (1397). پیش‌بینی نگرانی از تصویر بدنی براساس ذهن‌آگاهی، اجتناب تجربه‌ای و باورهای فراشناخت در دانش‌آموزان دبیرستانی. فصلنامه آموزش بهداشت و سلامت ایران. (2)6، 178-168.
نریمانی، م.، فلاحی، و.، حبیبی، ی.، و زردی، ب. (1396). بررسی خصوصیات روان‌سنجی پرسشنامه همدلی و همدردی در دانش‌آموزان. فصلنامه روان‌شناسی مدرسه. 6(1)، 129-115.
هاشمی، ف.، درتاج، ف.، فرخی، ن.، و نصرالهی، ب. (1398). اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی بر تعلل‌ورزی تحصیلی و استرس تحصیلی دانش‌آموزان دختر پایۀ هشتم. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی. 15(52)، 13-1.
توانمندسازی کودکان استثنایی
دوره 11، شماره 4
دی 1399
صفحه 13-24

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 09 تیر 1399
  • تاریخ بازنگری: 22 شهریور 1399
  • تاریخ پذیرش: 27 شهریور 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار