اثربخشی مداخله ذهن‌آگاهی مبتنی بر هنر بر اضطراب دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

2 استادیار گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخله ذهن‌‌آگاهی مبتنی بر هنر بر اضطراب دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری انجام گرفت. روش پژوهش حاضر، طرح شبه­آزمایشی با پیش‌‌آزمون، پس‌آزمون و گروه کنترل و دوره پیگیری بود. جامعه آماری دانش‌آموزان دارای ناتوانی یادگیری بودند که در سال تحصیلی 1399-1400 به مراکز ناتوانی یادگیری شهر شیراز مراجعه کرده بودند (200 پسر و 150 دختر) و 30 نفر از آنان (17 پسر و 13 دختر) در محدوده 8 تا 11 سال (پایه دوم تا پنجم ابتدایی) به شیوه نمونه­گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (8 پسر و 7 دختر) و کنترل (9 پسر و 6 دختر) گمارده شدند. سپس ‌مقیاس چندبُعدی اضطراب کودکان (MASC) (مارچ، پارکر، سالیوان، استالینگراد و کنرز، ۱۹۹۷) به­عنوان پیش‌آزمون در هر دو گروه اجرا گردید و سپس مداخله ذهن‌آگاهی مبتنی بر هنر  در 12 جلسه بر روی گروه آزمایش انجام شد. بلافاصله پس از پایان مداخله مجدداً مقیاس اضطراب کودکان به­عنوان پس‌آزمون و یک ماه بعد از مداخله به­منظور پیگیری از هر دو گروه گرفته شد و داده‌ها با نرم­افزارSPSS  نسخه 25 و از طریق تحلیل واریانس با اندازه­گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که تفاوت معناداری در نمره اضطراب در دو گروه در مرحله پیش­آزمون و پس‌آزمون وجود داشت، بدین صورت که مداخله ذهن‌‌آگاهی مبتنی بر هنر به­طور معناداری منجر به کاهش اضطراب در گروه آزمایش شد. در نتیجه پیشنهاد می‌شود برنامه مداخله ذهن‌‌آگاهی مبتنی بر هنر جهت بهبود اضطراب کودکان با ناتوانی یادگیری مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of an Arts-Based Mindfulness Intervention on Anxiety in Students with Learning Disabilities

نویسندگان [English]

  • Sima Davariabnavi 1
  • Somayeh Sadat Sadati Firoozabadi 2
1 M.A. of Psychology and Education of Exceptional children, School of Education and Psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran.
2 Assistant Department of Psychology and Education of Exceptional children, School of Education and Psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran.
چکیده [English]

This study investigated the effectiveness of art-based mindfulness intervention on anxiety in students with learning disabilities. The present study was semi-experimental with a pretest-posttest design with a control group. The statistical population of this study was students with learning disabilities who had been referred to learning disability centers in Shiraz in 2020-2021 (200 boys and 150 girls). Thirty of them (17 boys and 13 girls) were selected by the convenience sampling method and randomly divided into experimental (8 boys and 7 girls) and control (9 boys and 6 girls) groups. Then, the multidimensional scale of children's anxiety (MASC) was administered as a pre-test in both groups, and an art-based mindfulness intervention was performed in the experimental group for 12 sessions. Immediately after the intervention, the mentioned test was administered again as a post-test, and one month after the intervention was administered as a follow-up. Data was analyzed using repeated measures variance analysis in SPSS-25 software. The results showed that anxiety scores differed significantly between the two groups. As a result, art-based mindfulness intervention significantly reduced anxiety in students with learning disabilities. Therefore, performing arts-based mindfulness intervention programs is suggested to decrease children's anxiety.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anxiety
  • Arts-Based Mindfulness Intervention
  • Learning Disability

مراجع

آریاپوران، س. (١٣٩۶). مقایسه علائم اختلالات اضطرابی در کودکان مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری و کودکان عادی. مجله مطالعات ناتوانی. ٧(١٣)، 6-1.
بهاری قره­گوز، ع.، و هاشمی، ت. (١٣٩٢) .بررسی میزان شیوع مشکلات ویژه یادگیری در دانش‌آموزان مقطع ابتدایی استان آذربایجان شرقی. فصلنامه علمی- پژوهشی ناتوانی‌های یادگیری. ٣(١)، 43-28.
بیگدلو، ب. (۱۳۹۵). اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر کاهش اضطراب و افزایش توجه کودکان مبتلا به اختلال یادگیری. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی.
حشمتی، ر.، اصل اناری، ر.، و شکراللهی، ر. (۱۳۹۵). اثربخشی تکنیک‌های بازی درمانی گروهی بر اضطراب حالت، احساسات مثبت و سطح سازگاری عمومی کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری خاص، فصلنامه علمی- پژوهشی     ناتوانی­های یادگیری. ۵(۴)، 24-7.
سلگی، ز.، و ویسی، ر. (١٣٩٧). اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی بر حساسیت اضطرابی، خودپنداره و خودکارامدی تحصیلی دانش‌آموزان دچار نارسانویسی. فصلنامه روانشناسی کاربردی. ١٢(۴)، 594-573.
سلمانی چولابی، س.، حکیم جوادی، م.، و سلطانی شال، ر. (١٣٩٩). مقایسه اثربخشی آموزش ذهن­آگاهی و تعدیل سوگیری توجه در کاهش اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان دختر. فصلنامه علمی- پژوهشی سلامت روان کودک. ۷(١)، 32-43.
شویچی، ج. (١٣٩٨). اثربخشی درمان ذهن‌‌آگاهی بر میزان اضطراب‌ اجتماعی و عزت­نفس دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری شهر شادگان. مجله مطالعات ناتوانی. ٩(٣٠)، 8-1.
طالبی طادی، و.، موسوی نجفی، ف.، فروزنده اصفهانی، ح.، رسولی جزی، ف.، و شمس قهفرخی، ف. (۱۳۹۹). اثربخشی برنامه ذهن‌آگاهی کودک­محور بر کارکردهای اجرایی و اضطراب کودکان نارساخوان. مجله پیشرفت­های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش. ٣(٢۴)، 171-160.
عباسی، م. (١٣٩۴). مقایسه بهزیستی اجتماعی و اضطراب اجتماعی در دانش‌آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری خاص. فصلنامه علمی- پژوهشی ناتوانی‌های یادگیری. ۵(٢)، 91-74.
علی محمدلو، ا.، بهشته، ن.، و فرقدانی، آ. (۱۳۹۴). شیوع  ناتوانی­های یادگیری در کودکان شبه­خانواده برحسب متغیرهای جمعیت­شناختی، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی. ۱۵(۵۸)، 267-237.
قربانی، ن.، و جباری، س. (١٣٩٩). تأثیر آموزش ذهن‌آگاهی بر افسردگی و اضطراب دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری. فصلنامه علمی- پژوهشی سلامت روان کودک. ۷(۲)، 195-205.
محمدی، ا.، و رادین، ع. (١٣٩۶). اثربخشی هنردرمانی بر پایه نقاشی بر کاهش افسردگی، اضطراب و پرخاشگری در کودکان پیش­دبستانی. فصلنامه روانشناسی تحلیلی شناختی. ۸ (٢٨)، 43-51.
محمدی، و. (١٣٩٨). اثربخشی روان‌درمانی بین­فردی بر کاهش اضطراب و بهبود مهارت خواندن انگلیسی دانش‌آموزان نارساخوان. فصلنامه علمی- پژوهشی ناتوانی‌های یادگیری. ٩(٢)، 116-131.
مشهدی، ع.، سلطانی شال، ر.، میردورقی، ف.، و بهرامی، ب. (١٣٩١). ویژگی­های روان­سنجی مقیاس چندبعدی اضطراب کودکان. فصلنامه روانشناسی کاربردی. ۶(1)، 87-70.
توانمندسازی کودکان استثنایی
دوره 14، شماره 1
خرداد 1402
صفحه 65-57

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 29 دی 1401
  • تاریخ بازنگری: 08 بهمن 1401
  • تاریخ پذیرش: 23 اسفند 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار