اثربخشی آموزش کوشش‌های مجزا بر تقلید حرکتی در کودکان مبتلا به اوتیسم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

2 استادیار گروه روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش کوشش‌های مجزا بر مهارت تقلید حرکتی در یک کودک مبتلا به اوتیسم با کارکرد بالا انجام گرفت. این پژوهش از نوع مورد منفرد با طرح A-B-A  بود. از آنجا که پژوهش حاضر، به دنبال موارد خاص و یا غیرمعمول بود، از روش نمونه­گیری هدفمند استفاده شد. آزمودنی یک کودک مبتلا به اوتیسم پسر با سن 3 سال و 3 ماه در استان کرمانشاه بود. برنامه مداخله به مدت 21 جلسه (6 هفته متوالی جلسه­ای یک ساعت) بر روی کودک انجام شد. همچنین، این پژوهش دارای سه مرحله پیگیری، 2 ماهه، 4 ماهه و 6 ماهه بعد از آخرین جلسه مداخله بود. در این پژوهش برای سنجش تقلید حرکتی از مقیاس تقلید حرکتی (MIS) استون، آشلی و لیتلفورد (2015) استفاده شد. داده ­ها با استفاده از نرم افزار SPSS-22 و درصد داده­ های غیرهمپوش (PND)، درصد داده­ های همپوش (POD) و d کوهن مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته­ها نشان داد که  آزمودنی در خط پایه نمرات تقلید حرکتی تقریباً ثابتی داشت که در جلسه آخر مداخله به درصد بهبودی (PND) 60/0، درصد همپوشانی (POD) 40/0 و  بعد از پیگیری 2 ماهه، 4 ماهه و 6 ماهه به درصد بهبودی (PND) 100 درصد رسید. همچنین، اندازه اثر با استفاده از d کوهن برای آزمودنی بعد از مداخله 34/1 و بعد از 3 مرحله پیگیری 07/12 به دست آمد که در سطح بهبودی بالایی قرار داشت. بنابراین، آموزش کوشش­های مجزا می­تواند مورد توجه معلمان استثنایی، روانشناسان و برنامه­ ریزان مربوطه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Discrete Trial Training on Motor Imitation in Children with Autism

نویسندگان [English]

  • khalil kakavandi 1
  • Amir Ghamarani 2
1 PH.D Student of Psychology and Education of Children with Special Needs, Faculty of Education & Psychology, University of Isfahan, Isfahan, Iran.
2 Assistance professor of Psychology and Education of Children with Special Needs, Faculty of Education & Psychology, University of Isfahan, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

The present study aimed to evaluate the effectiveness of Discrete Trial Training on motor imitation skills in a child with high-functioning autism. This study was a case study with A-B-A design. Since the current research was looking for special or unusual cases, the purposeful sampling method was used. The subject was a boy with autism aged 3 years and 3 months in Kermanshah province. The target child received the intervention program for 21 sessions (6 consecutive weeks of one-hour sessions). Also, this study had three follow-up stages, 2 months, 4 months, and 6 months after the last intervention session. Stone, Ousley, and Littleford (2015) used the Movement Imitation Scale (MIS) to measure motor imitation in this study. The data were analyzed using SPSS-22 software, and the percentage of non-overlapping data (PND), percentage of overlapping data (POD), and Cohen's d. The findings showed that the subject had almost constant motor imitation scores at the baseline, which in the last session of the intervention was 0.60 percent recovery (PND), 0.40 percent overlap (POD), and after 2, 4, and 6 months follow-ups the month reached the recovery percentage (PND) of 100%. Also, the effect size using Cohen's d for the subject after the intervention was 1.34, and after 3 follow-up stages, 12.07 was at a high recovery level. Therefore, Discrete Trial Training can be considered by exceptional teachers, psychologists, and related planners.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Discrete Trial Training
  • children with autism
  • movement imitation
 
حیدری، ع.ر.، عسکری، پ.، کریمی، س.، و غیاثی­زاده، م. (1392). اثربخشی مداخله­ی مبتنی بر تحلیل کاربردی رفتار بر افزایش مهارت­های اجتماعی- ارتباطی و کاهش رفتار کلیشه­ای در کودکان اوتیسم. مجله اندیشه و رفتار روانشناسی بالینی. 7(28)، 77-87.
دالوند، ح.، دهقان، ل.، فیضی، آ.، و حسینی، س. ع. (1388). بررسی تأثیر رویکرد درمانی لواس خانه­مدار در بهبود تعاملات اجتماعی، گفتار و زبان، بازی و مهارت­های رفتاری و شدت بیماری کودکان درخود مانده . مجله توانبخشی نوین. 3(2)، 11-16.
رفیعی، س. م.، بیرامی، م.، عشایری، ح.، هاشمی نصرت آباد، ت.، و احمدی، پ. (1389). بررسی تأثیر تقلید حرکتی غیرگفتاری بر توانایی نامیدن در کودکان مبتلا به در خودماندگی (اوتیسم). مجله توانبخشی. 11(2)، 72-67.
صالحی حیدرآباد، م.، عیسی­زادگان، ع.، و میکاییلی، ف. (1396). اثربخشی تقلید حرکتی غیرگفتاری بر طول گفتار کودکان 16-8 ساله مبتلا به اختلال طیف اوتیسم. مجله کودکان استثنایی. 17(2)، 12-5.
غلامزاده، ز.، و زارعی، ا. (1398). بررسی تأثیر رفتار درمانی با شیوه لوواس بر درمان تعاملات اجتماعی کودکان اوتیسم 8 تا 12 سال شهر بندرعباس. سومین همایش ملی روانشناسی، تعلیم و تربیت و سبک زندگی، 20 بهمن ماه 1398. قزوین. ایران.
فولادگر، م. (1385). بررسی تأثیر استفاده از رویکرد درمانی لوواس در کاهش نشانه­های اختلال درخودماندگی کودکان ساله 4 تا 12 مراجعه­کننده به مرکز درمانی اوتیسم اصفهان. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. تهران.
گنجی، ح. (1400). روان­شناسی کودکان استثنایی بر اساس DSM-5. ویرایش دوم، انتشارات ساوالان. تهران.
مظاهری، س.، و سلیمانی، ز. (1397). تقلید در کودکان اتیسم و تأثیر آن بر روی زبان و ارتباط. سومین همایش توانبخشی عصبی ابن سینا، 10 اسفندماه 1397. همدان. ایران.
مقیم اسلام، پ. (1392). تأثیر آموزش تقلید بر بهبود مهارت­های اجتماعی کودکان با اختلال اوتیسم. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی. تهران.
ولیان، ب.، سیف نراقی، م.، و دولت آبادی، ش. (1389). بررسی تأثیر استفاده از روش درمانی لوواس در کاهش میزان مشکلات شناختی پسران کم­توان ذهنی تربیت­پذیر 7 تا 12 ساله مراکز بهزیستی منطقه 4 تهران. مجله تعلیم و تربیت استثنایی. 105(5)، 8-1.