ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس انعطاف‏ناپذیری رفتاری لکاوالیر در کودکان اوتیسم

خدادادی, نفیسه; غضنفری, احمد; مشهدی زاده, شهرام; شریفی, طیبه

doi:10.22034/ceciranj.2022.303994.1592

ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس انعطاف‏ناپذیری رفتاری لکاوالیر در کودکان اوتیسم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی،گروه روانشناسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران.

² دانشیار گروه روانشناسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران.

³ استادیار گروه علوم پایه پزشکی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران.

⁴ دانشیار گروه روانشناسی،واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران.

10.22034/ceciranj.2022.303994.1592

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی ویژگیهای روان‌سنجی مقیاس فارسی انعطاف ناپذیری رفتاری لکاوالیر در کودکان اوتیسم بود. روش پژوهش توصیفی پیمایشی از نوع استانداردسازی ابزار بود. جامعه ی آماری، 1400 کودکان اوتیسم 3 تا 12 سال شهر اصفهان بودند که 450 نفر از آنان به طور تصادفی ساده انتخاب شدند و با توجه به ملاک ورود و خروج پژوهش430 نفر وارد تحلیل آماری شدند. در تحلیل عامل اکتشافی از 230 نفر و تحلیل عامل تأییدی از 200 نفر کودک اوتیسم 3 تا 12 سال به‌طور مجزا استفاده شد. ابزار پژوهش مقیاس تشخیصی علائم اوتیسم گارز GARS)) و مقیاس انعطاف ‏ناپذیری رفتاری لکاوالیر (BIS) بود. داده ها با نرم‌افزارهای SPSS-26، AMOS-24 و به روش ضریب همبستگی، تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی تحلیل شدند. طبق نتایج تحلیل عامل اکتشافی شش عامل پاسخ به تغییر، روتینها و تشریفات، تمایل به محدودیت، پاسخ به موارد و موقعیتهای جدید، پاسخ به عدم اطمینان و حساسیت بیش‌ازحد به حوادث محیط با مقادیر ویژه بالاتر از یک توانسته اند 986/55 درصد از کل واریانس سازه انعطاف‌ناپذیری رفتاری را تبیین کنند. طبق نتایج تحلیل عامل تأییدی مرتبه اول تمام شاخص های 851/0=PCFI، 809/0=PNFI، 876/1=CMIN/DF، 051/0=RMSEA، 954/0=IFI، 954/0=CFI و 920/0 GFI= تأییدکننده برازش مناسب مدل نهایی بودند. بنابراین، عامل‌های به‌دست‌آمده از مقیاس مناسب بودند. ثبات درونی مؤلفه های مقیاس انعطاف‌ناپذیری رفتاری بالاتر از 7/0 بود که نشان‌دهنده‌ی همسانی قابل قبول مؤلفه های سازه مورد نظر بود. روایی همگرای مقیاس های مدل پیشنهادی (60/0<CR) و روایی واگرا ( AVE > ASV و MSV) مناسب بودند. به‌طورکلی نسخه فارسی مقیاس انعطاف‌ناپذیری رفتاری لکاوالیر روایی و پایایی قابل قبولی دارد و 6 عامل را می‌سنجد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Psychometric properties of Lecavalier Behavioral Inflexibility Scale in autistic children

نویسندگان [English]

Nafiseh Khodadadi ¹
Ahmad Ghazanfari ²
Shahram Mashhadizadeh ³
Tayebeh Sharifi ⁴

¹ Phd student in General Psychology, Department of psychology, shahrekord branch, Islamic Azad university, shahrekord, Iran.

² Associate Professor, Department of psychology, shahrekord branch, Islamic Azad university, shahrekord, Iran.

³ Assistant Professor, Department of Basic Medical Sciences, Shahrekord Branch, Islamic Azad University, Shahrekord, Iran.

⁴ Associate Professor, Department of psychology, shahrekord branch, Islamic Azad university, shahrekord, Iran.

چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the psychometric properties of Lecavalier Behavioral Inflexibility Scale in autistic children. Research method was descriptive survey of instrument standardization type. The statistical population consisted of 1400 autistic children aged 3 to 12 years in Isfahan, from among whom 450 children were randomly selected and 430 of them were included in statistical analysis according to inclusion and exit criteria of the study. In exploratory factor analysis, 230 individuals and confirmatory factor analysis 200 autistic children aged 3 to 12 years were included separately. Research instruments were GARS Autism Symptoms Diagnostic Scale and Lecavalier Behavioral inflexibility Scale. Data were analyzed with SPSS26 and AMOS24 software using correlation coefficient, heuristic and confirmatory factor analysis. Results of exploratory factor analysis showed six factors respond to changes, which were routines and rituals, tendency to be restrictive, response to novelty, response to uncertainty, oversensitivity to ambient events with specific values higher than one that 55.986% of total variance of structure explain behavioral inflexibility. Results of first-order confirmatory factor analysis showed all indices were PCFI = 0.851, PNFI = 0.809, CMIN / DF = 1.876, RMSEA = 0.051, IFI = 0.954, CFI = 0.954, GFI =0.920 confirmed proper fit of final model so factors obtained from the scale were appropriate. Internal stability of components of Behavioral Inflexibility Scale was higher than 0.7, indicating acceptable consistency of components of structure. Convergent validity of proposed model scales (CR >0.60), divergent validity (AVE> ASV and MSV) were appropriate. Persian version of Lecavalier Behavioral Inflexibility Scale had acceptable validity and reliability and measures 6 factors.

کلیدواژه‌ها [English]

behavioral Inflexibility
Autism
psychometric properties

مراجع

احمدی، ج.، صفری، ط.، همتیان، م. و خلیلی، ز. (1390). بررسی شاخص‏های روان‌سنجی آزمون تشخیصی (GARS) (مرکز آموزش و توانبخشی کودکان اوتیسم اصفهان). مجله پژوهش‏های علوم شناختی و رفتاری، (1)1، 104-87.

کرمی، ج.، قاسمزاده، س. و تازیکی، ط. (1397). اختلال طیف اوتیسم: رفتارهای تکراری و کلیشه‌ای. نشریه علمی رویش روانشناسی، (2)7، 60-41.

گرجی، ر.، حسنزاده، س.، قاسمزاده، س. و غلامعلی لواسانی، م. (1400). بررسی حساسیت، ویژگی و دقت نسخه فارسی ویرایش سوم مقیاس رتبه‌بندی اوتیسم گیلیام(GARS3) : یک مطالعه توصیفی، مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، (20)9، 1002-989.

بردیده، م.، منصور، م. و کریم‌پور، م. (1389). تهیه و اعتباریابی آزمون اختلالات رفتاری کودکان طیف اوتیسم (فرم والدین)، فصلنامه علمی - پژوهشی روشها و مدلهای روانشناختی دانشگاه آزاد مرودشت، (1)1، 26-15.