اثربخشی توانبخشی روانی دوساهو بر بهبود مشکلات خواب کودکان دارای اختلال کم-توجهی بیش فعالی

نجاتی فر, سارا; باباربیع, مهدیه

doi:10.22034/ceciranj.2021.295571.1565

اثربخشی توانبخشی روانی دوساهو بر بهبود مشکلات خواب کودکان دارای اختلال کم-توجهی بیش فعالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری روان‌شناسی و آموزش کودکان با نیاز‌های خاص، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

² کارشناسی ارشد مشاوره توانبخشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.

10.22034/ceciranj.2021.295571.1565

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی توانبخشی روانی دوساهو بر بهبود مشکلات خواب کودکان دارای اختلال کم توجهی بیش فعالی بود. این مطالعه، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل تمامی کودکان پسر 8-12 سال با اختلال کم توجهی بیش فعالی در شهر اصفهان در سال 99-1398 است که تعداد آنان 350 نفر بود. آزمودنیها به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) تقسیم شدند. گروه آزمایش به مدت دو ماه در 8 جلسه یک ساعته توانبخشی روانی دوساهو شرکت کردند و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. ابزارهای مورد استفاده، پرسشنامه کانرز فرم والدین و پرسشنامه کیفیت خواب پیترزبورگ (PSQI) بود. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری، در نرم افزار24 SPSS- تحلیل شد. نتایج کلی تحلیل کوواریانس چندمتغیری روی میانگین نمره های پیش آزمون و پس آزمون نشان داد توانبخشی روانی دوساهو بر بهبود کیفیت کلی خواب و ابعاد کیفیت ذهنی خواب، تأخیر در به خواب رفتن، اختلالهای خواب و اختلالهای عملکرد روزانه اثر معناداری داشت. در نهایت، میتوان مطرح کرد که توانبخشی روانی دوساهو به طور معناداری کیفیت خواب را در کودکان با اختلال کم توجهی بیش فعالی بهبود بخشید و این نوع از توانبخشی میتواند به عنوان یک رویکرد مکمل در جهت بهبود مشکلات خواب کودکان دارای اختلال کم توجهی بیش فعالی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of psycho-rehabilitation dohsa-hou on improving sleep problems in children with attention deficit/hyperactivity disorder

نویسندگان [English]

Sara Nejatifar ¹
Mahdiyeh Babarabi ²

¹ PhD Student in Psychology and Education of Children with Special Needs, Department of Psychology and Education of Children with Special Needs, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Isfahan, Isfahan, Iran.

² MA. of Rehabilitation Counseling, Department of Counseling, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Rehabilitation Sciences and Social Health, Tehran, Iran

چکیده [English]

The aim of this study was to evaluate the effectiveness of psycho-rehabilitation Dohsa-hou on improving sleep problems in children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder. This study was a quasi-experimental research with a pretest-posttest design and a control group. The statistical population of this study included all boys aged 8-12 years with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder in Isfahan in 2019-2020 (N=350). Subjects were selected by available sampling method and randomly divided into experimental (n = 15) and control (n = 15) groups. The experimental group participated in Dosaho for 8 months during 8 one-hour psycho- rehabilitation sessions and the control group did not receive any intervention. The instruments used were the Connors Parent Questionnaire and the Petersburg Sleep Quality Questionnaire (PSQI). Data were analyzed using multivariate analysis of covariance in SPSS-24 software. The general results of multivariate analysis of covariance on the mean scores of pre-test and post-test showed that psycho-rehabilitation Dohsa-hou improves the overall quality of sleep and dimensions of mental sleep quality, sleep delay, sleep disorders and disorders. Daily performance had a significant effect. Overall, Psycho-Rehabilitation Dohsa-hou significantly improved sleep quality in children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder and this type of rehabilitation can be used as a complementary approach to improve sleep problems in children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder To be placed.

کلیدواژه‌ها [English]

Attention Deficit/Hyperactivity Disorder
Psycho-rehabilitation Dohsa-hou
Children
Sleep problems

مراجع

پورکمالی، ط.، یزدخواستی، ف.، عریضی، ح.، و چیتساز، ا. (1396). مقایسهی اثربخشی روش دوساهو و ماساژ درمانی در افزایش شادی، سازگاری اجتماعی، امید، کیفیت زندگی و سلامت روان بیماران مبتلا به پارکینسون. روانشناسی سلامت، 6 (2)، 162-145.

پیوستهگر، م.، بنیجمالی، ش.، دادخواه، ا.، و محمدخانی، آ. (1393). اثربخشی روش توانبخشی روانی دوسا بر رفتارهای کلیشهای کودکان مبتلا به اوتیسم. فصلنامه مطالعات روانشناختی، 10 (2)، 26-7.

دادخواه، ا. (1386). سنجش میزان اثربخشی توانبخشی روانی بر کودکان دارای معلولیت جسمی و ذهنی. فصلنامه علمی پژوهشی توانبخشی، 8 (2)، 62-58.

Downloaded from www.ceciranj.ir

رئوفی، م. (1380). بررسی کارایی روش توانبخشی روانی دوساهو بر کاهش افسردگی گروهی از مبتلایان به اختلال افسردگی اساسی. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و مشاوره، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران.

زرگر، ی.، رحیمی پردنجانی، ط.، محمدزاده ابراهیمی، ع.، و نوروزی، ز. (1392). بررسی رابطه ساده و چندگانه بامدادگرایی و کیفیت خواب با آمادگی به اعتیاد در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. مجله علمی پزشکی جندی شاپور، 12 (4)، 383-375.

سادوک، ب.، سادوک، و.، و روئیز، پ. (2015). خلاصه روانپزشکی: علوم رفتاری/ روانپزشکی بالینی. مترجم فرزین رضاعی (1395)، تهران: ارجمند.

عربگل، ف.، حیاتی، م.، و حدید، م. (1383). شیوع اختلال بیشفعالی/ کمتوجهی در گروهی از دانشجویان. تازههای علوم شناختی، 6 (1و 2)، 77-73.

علیزاده گوردال، ج.، بیرامی، م.، و هاشمی نصرتآباد، ت. (1392). پیشبینی گرایش به مصرف مواد براساس نشانههای نقص توجه/ بیشفعالی در بزرگسالان. فصلنامه اعتیاد پژوهی سوء مصرف مواد، 7 (27)، 106-93.

علیزاده، ح. (1384). تبیین نظری اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی: الگوی بازداری رفتاری و ماهیت خودکنترلی. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 5 (3)، 384-323.

محمدخانی، آ. (1390). بهبود مهارتهای اجتماعی و رفتارهای کلیشهای کودکان مبتلا به اوتیسم با عملکرد بالا. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و مشاوره، دانشگاه الزهرا.

یزدخواستی، ف.، و شهبازی، م. (1392). بررسی تأثیر دوساهو در کاهش علائم بیشفعالی، نقص توجه و افزایش مهارتهای اجتماعی دانشآموزان مبتلا به بیشفعالی و نقص توجه 6 تا 11 سال. پژوهش در علوم توانبخشی، 8 (5)، 887-877.