اثربخشی آموزش اشعار ریتمیک بر رشد فعالیت‌های اجتماعی و مهارت‌های زبانی و نوشتاری کودکان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی مدیریت آموزش عالی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

2 تخصصی روانشناسی تربیتی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران

3 کارشناس ارشد مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضربا هدف تعیین اثربخشی آموزش اشعار ریتمیک بر رشد فعالیت‌های اجتماعی و مهارت‌های زبانی و نوشتاری کودکان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم انجام گرفت. طرح پژوهش نیمه آزمایشی، از نوع پیش­آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی کودکان 10-8 ساله مبتلا به اختلال طیف اُتیسم مراجعه‌کننده به سازمان بهزیستی، مدارس کودکان استثنایی و مراکز و کلینیک‌های شهر خرم‌آباد در نیمه دوم سال 1398 بود. از میان جامعه آماری فوق به روش نمونه‌گیری در دسترس تعداد 30 نفر انتخاب و با جایگزینی تصادفی در گروه‌های آزمایش (15نفر) و گواه (15نفر) قرار گرفتند و به مقیاس رشد اجتماعی واینلند (دال، 1965)، آزمون رشد زبان TOLD (نیوکامر و هامیل، 1977) و آزمون اختلال بیان نوشتاری (جباری، 1395) پاسخ دادند. آموزش اشعار ریتمیک برای گروه آزمایش طی 16 جلسه 60 دقیقه‌ای به‌صورت هر هفته 2 جلسه به اجرا گذاشته شدند؛ سپس، در پایان مداخلات درمانی، بار دیگر آزمودنی‌های گروه‌های آزمایش و گواه، توسط ابزارهای پژوهش مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و تحلیل کواریانس، تحلیل گردیدند. نتایج نشان داد که آموزش اشعار ریتمیک باعث رشد فعالیت‌های اجتماعی، شامل خودیاری عمومی، خودرهبری و ارتباط، مهارت‌های زبانی، شامل درک واژگان ربطی، درک دستوری و تمایزگذاری کلمه و مهارت‌های نوشتاری، شامل کلمه‌نویسی، جمله‌نویسی و رعایت جمع و مفرد در کودکان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم شد. ازاین‌رو، با استفاده از آموزش اشعار ریتمیک، می‌توان فعالیت‌های اجتماعی و مهارت‌های زبانی و نوشتاری کودکان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم را بهبود بخشید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of rhythmic poetry training on growth of social, speaking and writing abilities of children with Autism Spectrum Disorder

نویسندگان [English]

  • Atefeh Saedi 1
  • Samad Rahmati 2
  • Zeynab Soltani 3
1 Ph.D. Student of Higher Education Management, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
2 Ph.D. of Educational Psychology, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran
3 MA of Counseling, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
چکیده [English]

The present study aimed to determine the effectiveness of rhythmic poetry training on the growth of social, speaking and writing abilities of children with autism spectrum disorder. The research method was quasi-experimental with pretest-posttest design and a control group. The statistical population consisted of all children aged 8-10 years old with autism spectrum disorder referring to the Welfare Organization, exceptional children's schools and centers and clinics of Khorramabad City in the first half of 2020. Among the statistical population of this study, 30 people were selected using available sampling method, and were placed randomly in experimental (n=15) and control (n=15) groups; and responded to Vineland Social Maturity Scale (Doll, 1965), TOLD Language Development Test (Newcomer & Hammill, 1997) and Written Expression Disorder Test (Jabbari, 2016). Rhythmic poetry training for the experimental group was carried out in 16 sessions of 60 minutes each week for 2 sessions; Then, at the end of the therapeutic interventions, the subjects of the experimental and control groups were evaluated by questionnaires. Data were analyzed using descriptive statistics and analysis of covariance. The results showed that rhythmic poetry training caused to the growth of social activities, including general self-help, self-direction and communication, language skills, including linking vocabulary understanding, grammatical understanding and word differentiation and writing skills, including word writing, sentence writing, and observance of plural and singular in children with autism spectrum disorder. Therefore, using rhythmic poetry training can improve the social, speaking and writing abilities of autistic children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rhythmic Poetry Training
  • Social
  • Speaking skills
  • Writing skills
  • Autism Spectrum Disorder
احمدی، ا. و به‌پژوه، ا. (1395). اثربخشی تمرینات حسی- حرکتی بر مهارت‌های حرکتی، اجتماعی، تعاملی و رفتارهای قالبی در کودکان دارای اختلالات طیف اوتیسم. تحقیقات علوم رفتاری. 4(2)، 228-219.
آناستازی، آ. (1387). روان‌آزمایی. ترجمه محمد تقی براهنی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ ششم.
پوشنه، ک. و آبشناسان، س. (1396). مقایسه تأثیر روش‌های تحلیل رفتار کاربردی (ABA) پاسخ محور (PRT) و تلفیقی بر افزایش خزانه واژگان کودکان با اختلال طیف اُتیسم چهار تاشش ساله. فصلنامه کودکان استثنایی. 1، 147-137.
جان‌محمدی، ف. (1394). نوشتن در دانش‌آموزان اُتیسم. سایت مرکز پژوهش و درمان اُتیسم: www.autismf.com
جباری، س. (1395). تهیه و ساخت آزمون اختلال بیان نوشتاری برای دانش‌آموزان دوره‌ی ابتدایی. مجله پژوهش‌های برنامه‌ی درسی. 6(2)، 87-65.
حسن‌زاده، س. و مینایی، ا. (1380). انطباق و هنجاریابی آزمون رشد زبان TOLD-P:3 برای کودکان فارسی‌زبان تهرانی (بخش اول). فصلنامه کودکان استثنایی. 1(1)، 35-51.
خانجانی، ز. و خاک‌نژاد، ز. (1395). تأثیر موسیقی‌درمانی غیرفعال بر نشانه‌ها، نارسایی ارتباطی و تعامل اجتماعی کودکان مبتلا به طیف اُتیسم. فصلنامه سلامت روانی کودک. 3(3)، 106-97.
دیارجان، ها.، استکی، م. و صالحی، ه. (1394). تأثیر درمان با گفتار آهنگین بر اضطراب و مهارت‌های اجتماعی کودکان دبستانی دارای لکنت. کنفرانس بین‌المللی علوم انسانی، روانشناسی و علوم اجتماعی، تهران، موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ایلیا، https://www.civilica.com/Paper-HPSCONF01-HPSCONF01_231.html.
رافعی، ط. (1391). اُتیسم: ارزیابی و درمان. تهران: دانژه.
رمضانی، م. و فرضی‌گلفزانی، م. (1381). مقایسه‌ی حافظه‌ی کوتاه‌مدت در دانش آموزان حساب نارسا و عادی. فصلنامه پژوهش در حیطهی کودکان استثنایی. 4(1)، 93- 75.
سبحانی‌راد، د.، مقیمی، ع.، چمن‌آباد، ع. و معروضی، پ. (1392). بررسی و مقایسه ویژگی‌های زبانی کودکان اوتیستیک. پژوهش‌های روانشناسی بالینی و مشاوره. 3(1)، 128-119.
صمدی، س. ع. (1392). اُتیسم. تهران: دانژه.
فردوسی، ن.، عشایری، ح.، مدرسی، ی. و روشن، ب.، (1392). تأثیر روش آواز آهنگین برکیفیت گفتار کودکان درخودمانده (اوتیستیک) هفت تا ده ساله پسر فارسی‌زبان. فصلنامه تازه‌های علوم شناختی. 15(3)، 23-12.
فرهمندپور، ک. (1397). راز لکنت؛ بازشناسی ماهیت دل‌بستگی ناایمن و درمان. تهران: انتشارات نسل نواندیش.
فلاحی و. و کریمی‌ثانی، پ. (1395). اثربخشی قصه درمانی بر بهبود مهارت‌های ارتباطی و تعاملات اجتماعی کودکان مبتلا به اُتیسم. فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی. 7(2)، 104-81.