اثربخشی والدگری مبتنی بر مهارت‌های سازمان‌دهی بر مهارت‌های سازمان‌دهی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان با اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 استادیار گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی والدگری مبتنی بر مهارت‌های سازمان‌دهی بر مهارت‌های سازمان‌دهی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان با اختلال کم‌توجهی/ بیش‌فعالی بود. این مطالعه از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و گروه کنترل و پیگیری بود. جامعه آماری را کلیه کودکان
10-8 سال با اختلال کم‌توجهی/ بیش‌فعالی تشکیل دادند ‌که در سال 98-1397در مدارس عادی شهر اصفهان مشغول‌به‌تحصیل بودند. در این پژوهش 30 کودک پسر (15 نفر گروه کنترل و 15 نفر گروه آزمایش) بودند که بر اساس نظر روان‌پزشک کودکان و چهارمین ویرایش مقیاس سوانسون- نولان و پلهام (SNAP-IV)، اختلال کم‌توجهی/ بیش‌فعالی تشخیص داده شدند. گروه آزمایش 11 جلسه آموزش والدگری مبتنی بر مهارت‌‌های سازمان‌دهی دریافت کردند. در سه مرحله پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری، مقیاس مهارت‌های سازمان‌دهی (COSS-P) و مقیاس درجه‌بندی عملکرد تحصیلی (APRS) بر روی آن‌ها اجرا شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و با استفاده از نرم‌افزار 23SPSS- مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که والدگری مبتنی بر مهارت­های سازمان‌دهی بر مهارت­های سازمان‌دهی و عملکرد تحصیلی در مرحله پس­آزمون تأثیر معناداری داشته است و این تأثیر در مرحله پیگیری نیز باقی مانده است (05/0P≤). این مطالعه با آموزش والدگری مبتنی بر مهارت­های سازمان‌دهی به‌عنوان یک مداخله، نتایج امیدوارکننده‌ای بر بهبود مهارت­های سازمان‌دهی و عملکرد تحصیلی کودکان با اختلال کم­توجهی/ بیش­فعالی ارائه می‌دهد؛ همچنین نشان می‌دهد که مهارت‌های سازمان‌دهی و عملکرد تحصیلی با والدگری مبتنی بر مهارت­های­سازمان‌دهی قابل‌انعطاف هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Eeffectiveness of organizational skills-based parenting on organizational skills and academic performance of students with Attention Deficit Hyperactivity Disorder

نویسندگان [English]

  • Abdolhossein Shamsi 1
  • Amir Ghamarani 2
1 Ph.D. Student in Psychology and Education of Children with Special Needs, Department of Children with Special Needs, Faculty of Education and Psychology, University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 Assistant Professor of Psychology and Education of Children with Special Needs, Department of Children with Special Needs, Faculty of Education and Psychology, University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the effectiveness of organizational skills-based parenting on organizational skills and academic performance of students with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD). This was a quasi-experimental research with pretest, posttest, and follow up design, as well as the control group. The study population consisted of all children aged 8-10 years with ADHD in Isfahan studying in Isfahan public schools in 2019-2020. In this study, participated 30 male children (15 in control group and 15 in experiment group) with ADHD who were diagnosed by a child psychiatrist and on the basis of Fourth Edition of Swanson-Nolan and Pelham Scale (SNAP-IV). In the experiment group, 11 therapy sessions were conducted with an average of 90-minute. The participants answered to Children's Organizational Skills Scale–Parent (COSS-P) and Academic Performance Rating Scale (APRS) in three stages: pre-test, post-test and follow-up. Data were analyzed by repeated measures ANOVA using SPSS23 software. Organizational skills-based parenting improved organizational skills and academic performance in the post-test and the effects have been significant and this effect is maintained on follow-up stage (p≤05). This study shows promising results for parenting based on organizational skills as an intervention for improving organizational skills and academic performance in students with ADHD and shows that organizational skills and academic performance are malleable through implementation of parenting based on organizational skills.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Attention deficit hyperactivity disorder
  • academic performance
  • organizational skills
  • parenting
بنیسی، ب. (1398). اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر تاب‌آوری و سازگاری دانش‌آموزان با اختلال یادگیری. نشریه توانمندسازی کودکان استثنائی. 10(1)، 115-107.
جهانیان نجف‌آبادی، ا.، و فولادچنگ، م. (1392). تأثیر روش آموزشی نوروفیدبک بر تقویت توانایی حل‌مسئله و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان پایه اول تا ششم دوره ابتدایی. مجله مطالعات آموزش و یادگیری. 5(2)، 85-65.
شریفی، ع.، علیزاده، ح.، غباری‌بناب، ب.، و فرخی، ن. (1398). مقایسه نیمرخ کارکردهای اجرایی کودکان با نارسایی توجه/ بیش­فعالی و کودکان با اختلال یادگیری ویژه در مقایسه با کودکان عادی: با تأکید بر عدم همبودی بین دو اختلال. نشریه توانمندسازی کودکان استثنائی. 10(1)، 44-28.
مدنی، س. س.، علیزاده، ح.، فرخی، ن.، و حکیمی‌راد، ا. (1396). تدوین برنامه آموزشی کارکردهای اجرایی (بازداری پاسخ،
به­روزرسانی، توجه پایدار) و ارزیابی میزان اثربخشی آن بر کاهش نشانه­های کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی. فصلنامه روانشناسی افراد استثنائی. 7(26)، 25-1.
نورانی جورجاده، س. ر.، مشهدی، ع.، طیبی، ز.، و خیرخواه، ف. (1395). اثر آموزش کارکردهای اجرایی بر زندگی روزمره، برکارکردهای اجرایی کودکان مبتلا به اختلال نقص‌توجه/ بیش‌فعالی. فصلنامه تازههای علوم شناختی. 18(1)، 78-68.