اثربخشی آموزش مثبت‌اندیشی به شیوه گروهی بر سازگاری اجتماعی و کاهش حساسیت بین‌فردی دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد آموزش ریاضی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

3 دانشجوی دکتری تکنولوژی آموزشی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

4 دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، اثربخشی آموزش مثبت‌اندیشی به شیوه گروهی بر سازگاری اجتماعی و کاهش حساسیت بین‌فردی دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی بود. این مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان 15-13 سال مبتلا به اختلال ریاضی مراجعه‌کننده به مراکز آموزشی و بالینی شهر کرج در سال تحصیلی 98-1397 بود. از بین جامعه آماری 30 دانش­آموز به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و در ادامه هریک از آن­ها به روش تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. ابزار پژوهش شامل آزمون ریاضی کی‌مت (KMDT)، مقیاس‌های سازگاری اجتماعی کالیفرنیا (CSAS)، حساسیت بین‌فردی (IPSM) و آموزش مثبت‌اندیشی بود. آموزش مثبت‌اندیشی به‌صورت 10 جلسه 75 دقیقه­ای به گروه آزمایش ارائه شد؛ اما گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. داده­های پژوهش با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه‌وتحلیل یافته­های پژوهش در پس‌آزمون، نشان داد که آموزش مثبت­اندیشی در بهبود سازگاری اجتماعی و کاهش حساسیت بین‌فردی گروه آزمایش مؤثر بوده است (005/0P<). با توجه به نتایج به‌دست آمده از این پژوهش، پیشنهاد می­شود که آموزش مثبت‌اندیشی به‌عنوان یکی از روش­های مؤثر در بهبود سازگاری اجتماعی و کاهش حساسیت بین‌فردی دانش‌آموزان با اختلال ریاضی در نظر گرفته شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of group-based positive thinking training on social adjustment and reducing the interpersonal sensitivity of students with mathematical disorder

نویسندگان [English]

  • Sara Qesari Goodarzi 1
  • Ezatolah Ghadampour 2
  • Maryam Ghorbani 3
  • Hafez Padervand 4
1 M.A. of Mathematics Education, Tarbiat Dabir Shahid Rajaei University, Tehran, Iran
2 Associate professor, Department of Psychology, Lorestan University
3 Ph.D. Student in Educational Technology, Allameh Tabatabaei University
4 Corresponding Author: Ph.D. Student in Educational Psychology, Lorestan University, Iran
چکیده [English]

The aim of the present study was to evaluate the effectiveness of group-based positive thinking training on social adjustment and reduction of interpersonal sensitivity of students with mathematical disorders. This study was semi-experimental with pretest, posttest design and a control group. The statistical population of the study included all 13-15-year-old students with mathematical disorder who were referred to the educational and clinical centers of Karaj in the 2018-19 academic year. From among the statistical population, 30 students were selected by available sampling method and were randomly assigned to two experiment groups (15 people) and a control group (15 people). The research tools included Key Math Test (Connolly, 1988), California Social Adjustment Subscale (Thorpe, Clark, & Tiegs, 1989), Interpersonal Sensitivity Scale (Boyce and Parker, 1989), and Positive Thinking Training. Positive thinking was presented to the experiment group in 10 75-minute sessions; while the control group did not receive it. The research data were analyzed using multivariate analysis of covariance. The results of post-test research findings showed that positive thinking training was effective in improving social adjustment and reducing the interpersonal sensitivity of the experiment group (P <0.005). Based on the results of this study, it is suggested that positive thinking training be considered as one of the effective methods in improving social adjustment and reducing students' interpersonal sensitivity with mathematical disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Positive thinking training
  • Social adjustment
  • Interpersonal sensitivity
  • Mathematical disorder
پوررضوی، ص.، و حافظیان، م. (1396). اثربخشی آموزش مهارت­های مثبت‌اندیشی بر سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی دانش‌آموزان. مجله روانشناسی مدرسه. 6(1)، 48-26.
چم‌زاده قنواتی، م.، خانبانی، م.، و آقایی، ا. (1396). تأثیر آموزش مهارت­های مثبت‌اندیشی پنج عاملی بر سبک اسنادی بدبینانه دانش‌آموزان. مجموعه مقالات ششمین کنگره انجمن روانشناسی ایران.
حسین‌آبادی، ص.، پورشهریاری، م.، و زندی‌پور، ط. (1396). اثربخشی روان‌شناسی مثبت‌نگر بر بهزیستی روان‌شناختی مادران دارای فرزندان اُتیسم. نشریه توانمندسازی کودکان استثنائی. 8(1)،
54-60.
خدایاری‌فرد، م.، نصفت، م.، غباری‌بناب، ب.، شکوهی‌یکتا، م.، و به‌پژوه، ا. (1381). عوامل مرتبط با سازگاری اجتماعی فرزندان جانباز و غیرجانباز. طرح پژوهشی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
دشت‌بزرگی، ز.، و شمشیرگران، م. (1397). اثربخشی آموزش مثبت‌نگری بر کفایت اجتماعی و سرسختی سلامت در پرستاران. پژوهشنامه روانشناسی مثبت. 2(14)، 13-24.
دهقان‌نژاد، س.، حاج‌حسینی، م.، و اژه‌ای، ج. (1396). اثربخشی آموزش مهارت­های مثبت‌اندیشی بر سازگاری اجتماعی و سرمایه‌های روان‌شناختی دختران نوجوان ناسازگار. مجله روانشناسی مدرسه. 6(1)، 67-49.
صفارحمیدی، ا.، حسینیان، س.، و زندی­پور، ط. (1396). تأثیر آموزش مثبت‌اندیشی بر ادراک شایستگی و مهارت‌های اجتماعی کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست. فصلنامه سلامت روان کودک. 4(1)، 13-23.
عمادی، ر.، و مظفری مکی‌آبادی، م. (1395). بررسی تأثیر آموزش چندرسانه‌ای سبک تبیین بر درماندگی و سازگاری اجتماعی دانش­آموزان با ناتوانی­های یادگیری. مجله ناتوانی­های یادگیری. 3(18)، 29-43.
محمداسماعیل، ا.، و هومن، ح. (1381). انطباق و هنجاریابی آزمون ریاضیات ایران کیمت. تهران: سازمان آموزش‌و‌پرورش کشور.
نریمانی، محمد.، پرزور، پ.، و بشرپور، س. (1394). مقایسه حساسیت بین‌فردی و تعادل عاطفی در دانش‌آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص. مجله ناتوانیهای یادگیری. 5(1)، 141-125.
نوری‌پور لیاولی، ر.، و حسینیان، س. (1395). اثربخشی برنامه گروهی فرزندپروری مثبت بر سازگاری اجتماعی و اضطراب امتحان کودکان ناسازگار. نشریه توانمندسازی کودکان استثنائی. 7(2)، 96-107.
نیک‌منش، ز.، و زندوکیلی، م. (1394). تأثیر آموزش مثبت اندیشی بر کیفیت زندگی و کاهش افسردگی، استرس و اضطراب بزهکاران نوجوان. پژوهشنامه روانشناسی مثبت. 2(12)، 64-53.