اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر مدل داگاس بر نگرشهای ناکارآمد و نگرانی دانشآموزان دارای اختلال اضطراب فراگیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

2 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر مدل داگاس بر نگرش‌های ناکارآمد و نگرانی دانش‌آموزان دارای اختلال اضطراب فراگیر بود. این مطالعه از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش را 96 نفر از دانش‌آموزان دختر 12 تا 16 ساله دارای اختلال اضطراب فراگیر در شهر اصفهان در سال تحصیلی 97-1396 تشکیل دادند. در این پژوهش تعداد 30 دانش‌آموز دارای اختلال اضطراب فراگیر از بین جامعه آماری با روش نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب و به‌صورت گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایش مداخلات درمانی 12 جلسه‌ای مربوط به درمان شناختی مبتنی بر مدل داگاس را در طی سه‌ماه به‌صورت هفته‌ای یک جلسه 90 دقیقه‌ای دریافت نمودند. این در حالی است که گروه گواه هیچ‌گونه مداخله‌ای را در طول پژوهش دریافت نکردند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه‌های اختلال اضطراب فراگیر (GADQ) و نگرانی ایالت پنسیلوانیا (PSSQ) و مقیاس نگرش‌های ناکارآمد (DAS) بود. تجزیه‌و‌تحلیل توسط نرم‌افزار 23-Spss با استفاده از تحلیل کوواریانس تک‌متغیره صورت گرفت. نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نشان داد که درمان شناختی مبتنی بر مدل داگاس بر نگرش‌های ناکارآمد و نگرانی دانش‌آموزان دارای اختلال اضطراب فراگیر تأثیر معنادار دارد (001/0>p). براساس یافته‌های پژوهش حاضر پیشنهاد می‌شود که جهت کاهش نگرش‌های ناکارآمد و نگرانی دانش‌آموزان دارای اختلال اضطراب فراگیر از درمان شناختی مبتنی بر مدل داگاس به‌عنوان یک روش کارآمد استفاده گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Cognitive Therapy based on Dougas model on inefficient attitudes and worry in students with Generalized Anxiety Disorder

نویسندگان [English]

  • Mahin Dokht Reisi Dastgerdi 1
  • Mozhgan Arefi 2
1 M.A. of clinical Psychology, Psychology and Educational Faculty, Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) Branch, Isfahan, Iran
2 Associate Professor of Psychology, Psychology and Educational Faculty, Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) Branch, Isfahan, Iran
چکیده [English]

The present study was conducted to determine the effectiveness of cognitive therapy according to Dougas model on inefficient attitudes and worry in the students with generalized anxiety disorder. The research method was quasi-experimental with pretest, posttest and control group design. The statistical population included 96 12-16 years old female students with generalized anxiety disorder in academic year 2017-18 in Isfahan City. 30 students with generalized anxiety disorder were selected from the statistical population using purposive non-random sampling method and were randomly placed into experiment and control groups. The experimental group received twelve ninety-minute sessions of therapy interventions received cognitive therapy based on Dougas model once a week during three months while the control group didn’t receive any intervention during the study. The applied instruments included Generalized Anxiety Disorder Questionnaire (GADQ), Penn State Worry Questionnaire (PSWQ), Dysfunctional Attitudes Scale (DAS). Data analysis was done via SPSS23 software through ANCOVA method. The results of data analysis showed that cognitive therapy based on Dougas model has significantly influenced inefficient attitudes and worry in the students with generalized anxiety disorder (p<0.001) According to the findings of the present study, it is suggested to apply cognitive therapy based on Dougas model as an efficient method in order to decrease inefficient attitudes and worry in the students with generalized anxiety disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Generalized anxiety disorder
  • cognitive therapy based on Dougas model
  • inefficient attitudes
  • worry

احمدوند، م. ع.، و یوسفی، س. (1396). اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی بر انتخاب سبک‌های مقابله با استرس در میان دانش‌آموزان. فصل‌نامه خانواده و پژوهش. 14(36)، 66-49.

بیرامی، م.، موحدی، ی.، و علیزاده گورادل، ج. (1394). اثربخشی درمان ذهن‌آگاهی مبتنی بر شناخت در کاهش اضطراب اجتماعی و نگرش‌های ناکارآمد نوجوانان. دوفصلنامه شناخت اجتماعی، 4(1)، 52-41.

ابراهیمی، ا. ا.، و موسوی، س. غ. (1391). ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس نگرش‌های ناکارآمد در بیماران مبتلا به اختلالات خلقی. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام. 21(5)، 28-20.

لطفی کاشانی، ف. (1387). تأثیر مشاوره گروهی مبتنی بر رویکرد رفتاری- شناختی در کاهش نگرش‌های ناکارآمد. مجله اندیشه و رفتار. 2(8)، 78-67.

جوهری‌فرد، ر.، گودرزی، م. ع. و ضمیری، ا. (1387). تأثیر درمان شناختی- رفتاری گروهی بر اضطراب و نگرش‌های ناکارآمد بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر. یافته‌های نو در روان‌شناسی. 2(6)، 94-81.

حسینی غفاری، ف.، محمدخانی، پ.، پورشهباز، ع.، و دولتشاهی، ب. (1392). اثربخشی درمان فراشناختی گروهی بر باورهای فراشناختی، نگرانی و حوزه‌های نگرانی در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر. مجله روان‌شناسی بالینی. 5(1)، 21-10.

دهشیری، غ. ر.، گلزاری، م.، برجعلی، ا.، و سهرابی، ف. (1388). خصوصیات روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه نگرانی ایالات پنسیلوانیا در دانشجویان. مجله روان‌شناسی بالینی. 1(4)، 75-67.

شاهجویی، ت.، محمودعلیلو، م.، بخشی‌پور رودسری، ع.، و فخاری، ع. (1390). تحمل‌نکردن بلاتکلیفی و نگرانی در افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر و اختلال وسواس جبری. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران. 17(4)، 312-304.

شرافتی، ح.، طاهری، ا.، اسمائی‌مجد، س.، و امیری، م. (1396). اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر مدل داگاس بر عدم بلاتکلیفی، اجتناب شناختی و باورهای مثبت نگرانی در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر. مجله روان‌شناسی بالینی. 9(2)، 29-14.

مقتدر، ل. (1395). بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کاهش نشخوار فکری، نگرش ناکارآمد و افکار خودآیند منفی در افراد مبتلا به اضطراب فراگیر. مجله علوم پزشکی ارومیه. 27(9)، 836-825.