اثربخشی صوت‌درمانی به روش توماتیس بر مهارت‌ خواندن و مهارت‌های حرکتی دانش‏آموزان دارای مشکلات خواندن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کاندیدای دکترای حرفه‌ای روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسى، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساوه، گروه روان‌شناسی، ساوه، ایران

2 استادیار، دانشکده روان‌شناسى، دانشگاه آزاد اسلامى، واحد تهران مرکزى، تهران، ایران

3 استادیار، دانشکده روان‌شناسى، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساوه، گروه روان‌شناسی، ساوه، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی صوت‌درمانی به روش توماتیس بر مهارت‌ خواندن و مهارت‌های حرکتی دانش‏آموزان دارای مشکلات خواندن انجام شد. روش: بدین منظور ابتدا به شیوه نمونه‏گیری دردسترس از بین دانش‏آموزانی که در مراجعه به کلینیک‌های مشاوره و توانبخشی شهر تهران تشخیص نارساخوانی برای آنان ثبت شده بود، تعداد 14 نفر در جریان پژوهش قرار گرفته و به طور تصادفی و مساوی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. در مرحله بعد، پیش‏آزمون انجام شد و سپس گروه آزمایش در 30 جلسه درمانی (هفته‌ای 3 بار حدود 2 ساعت) تحت مداخله‏ صوت‏درمانی به روش توماتیس قرار گرفت؛ این در حالی بود که افراد گروه کنترل، هیچ مداخله­ای دریافت نکردند. پس از مداخله، مجدداً آزمودنی‏ها مورد ارزیابی (پس‏آزمون) قرار گرفتند. همچنین پس از 5/1 ماه از آخرین جلسه درمانی، از آزمودنی‏ها در هر دو گروه، پیگیری به عمل آمد. داده‏های به دست آمده با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که صوت‌درمانی بر بهبود مهارت‌ خواندن و مهارت‌های حرکتی ظریف دانش‏آموزان دارای مشکلات خواندن تأثیرگذار است اما بر مهارت‏های حرکتی درشت آنان تأثیری نداشته است. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‏ها با توجه به سودمندی صوت‏درمانی بر بهبود مهارت‏های خواندن و حرکتی دانش‏آموزان نارساخوان و نظر به کوتاه‏مدت بودن این مداخله و جذاب بودن آن برای کودکان، به نظر می‌رسد به کارگیری این روش بر اختلالات یادگیری و اختلالات دیگری که ناشی از نقص در کارکردهای اجرایی است همچون ADHD و اتیسم می‏تواند سودمند باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Tomatis Sound Therapy Method on Reading Skill and Motor Skills in Dyslexic Students

نویسندگان [English]

  • Narges Rahmani 1
  • Mahnz Estaki 2
  • Niusha Beheshteh 3
1 Ph.D. in Educational Psychology, Department of Psychology, Islamic Azad University, Saveh Branch, Saveh, Iran
2 Assistant professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Tehran Central Branch, Tehran, Iran
3 Assistant professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Saveh Branch, Saveh, Iran
چکیده [English]

Aim:The aim of this study was to investigate the effectiveness of sound therapy by Tomatis method on reading skill and motor skills in dyslexic students. Method:  For this purpose, first, from among students who had been diagnosed with dyslexia referring to counseling and rehabilitation clinics in Tehran, 14 were chosen using convenient sampling method and were randomly and equally assigned into control and experiment group. In the next stage, pre-test was done and the experiment group received 30 sessions (3 times a week, about 2 hours) sound therapy by the Tomatis method, while control group did not. At the end of intervention post-test was done and then groups were followed up after 1.5 month. The data were evaluated using MANCOVA.Results:The results showed that sound therapy had an impact on improving reading skills and fine motor skills in dyslexic students but they did not affect their gross motor skills. Conclusion:According to the findings, considering the usefulness of sound therapy on improving the performance of dyslexic students and bearing in mind the short duration of these interventions and their attractiveness for children, it seems that applying this method can be beneficial to learning disabilities and other disorders that are caused by imperfections in executive functions such as ADHD and autism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tomatis method
  • sound therapy
  • motor skills
  • reading skill
  • dyslexia
باباپورخیرالدین، جلیل (1385). مقایسه‏ی مهارت‏های حرکتی دانش‏آموزان نارساخوان و عادی. مجله دانشگاه علوم پزشکی تبریز، 28(4)، 10-7.
بهمرد، فرشاد؛  استکی، مهناز؛ عشایری، حسن و اسدپور، حاتم (1391). تاثیر آموزش حرکات درشت و ظریف بر کاهش علائم نارساخوانی. فصلنامه ناتوانی‏های یادگیری، 2(2)، 39-25.
حسنی‌راد، مرجان؛ ارجمندنیا، علی‌اکبر و باقری، فریبرز (1395). مقایسۀ مهارت‌های ادراک دیداری و توجه انتخابی دانش‌آموزان مقطع ابتدایی با و بدون اختلال خواندن. فصلنامۀ توانمندسازی کودکان استثنایی، 7(20)، 24-33.
حیدری، طاهره؛  امیری، شعله و مولوی، حسین (1391). اثربخشی روش تصحیح نارساخوانی دیویس بر عملکرد خواندن کودکان نارساخوان. فصلنامه روان‏شناسی کاربردی، 6(2)، 58-41.
خدامهری، فاطمه؛ کافی ماسوله، سیدموسی؛ خسروجاوید، مهناز و فلاحی، مهناز (1394). اثربخشی روش تصحیح نارساخوانی دیویس بر عملکرد خواندن دانش‏آموزان پسر مبتلا به نارساخوانی. فصلنامه تحول روان‏شناختی کودک، 2(1)، 49-35.
خسروجاوید، مهناز (1387). بررسی اثربخشی مداخله واج‏شناختی در افزایش خواندن کودکان با نارساخوانی تحولی. رساله دکتری، رشته روانشناسی تربیتی، دانشگاه تربیت مدرس.
ذبیحی، رزیتا؛  اسدزاده، حسن و حسین‏مردی، نرگس (1394). تاثیر شنیدن موسیقی (ریتمیک و ملودیک) بر توجه و تمرکز دیداری، شنیداری و مهارت‏های اجتماعی کودکان پیش‏دبستانی. فصلنامه مشاوره و روان‏درمانی، 4(14)، 73-52.
سعادتی‏شامیر، ابوطالب؛ کیامنش، علیرضا؛ کدیور، پروین و حمیدی، منصورعلی (1389). بررسی رابطه حافظه کاری با عملکرد خواندن و پیشرفت تحصیلی دانش‏آموزان پسر یک زبانه و دوزبانه. فصلنامه نوآوری‏های آموزشی، 35، 124-89.
شکوهی یکتا، محسن؛ قرائی، نفیسه؛ ارجمندنیا، علی‌اکبر؛ فتح آبادی، جلیل و داوری آشتیانی، رزیتا (1394). اثربخشی برنامۀ آموزشی پویش بر عزت نفس کودکان با مشکلات یادگیری، فصلنامۀ توانمندسازی کودکان استثنایی، 6(4)، 1-14.
صبحی قراملکی، ناصر و باباپورخیرالدین، جلیل (1381). اختلالات یادگیری رویکرد تشخیصی و درمانی. تهران: نشر سروش.
صیدانلو، توران و باقرپور، معصومه (1396). تأثیر کاربرد موسیقی در بهبود عملکرد خواندن و نوشتن دانش‌آموزان مبتلا به اختلالات یادگیری. فصلنامه ناتوانی‏های یادگیری، 7(2)، 54-40.
عمرانی گرگری، آذر (1386). چگونگی تأثیر موسیقی بر مغز. تهران: نشر ویرایش.
قاسم‌پور، لطیفه؛ حسینی، فاطمه‏سادات و محمدزاده، محمدحسن (1393). تأثیر تمرینات یکپارچگی حسی-حرکتی بر مهارت‌های حرکتی درشت کودکان کم‌توان ذهنی شدید. مجله مطالعات ناتوانی، 4(4)، ۷۴-۸۳.
کرمی نوری، رضا و مرادی، علیرضا (1384). آزمون خواندن و نارساخوانی (نما). تهران: نشر جهاد دانشگاهی.
کوئین، پاتریشیا و استرن، جودیت (1388). بیش‏فعالی: کمک به کودکان و نوجوانان حواسپرت و بی‏قرار. تهران: جوانه رشد.
مهری‏نژاد، سیدابوالقاسم؛ صبحی‏قراملکی، ناصر و رجبی‏مقدم، سارا (1391). بررسی توان پیش‏بینی آزمون بندرگشتالت برای آمادگی ابتلا به ناتوانی‏های خواندن و دیکته در کودکان پیش‏دبستانی. مجله‏ی ناتوانی‏های یادگیری، 3، 130-118.